Αντάρτης, κλέφτης, παλικάρι πάντα είν’ ο ίδιος ο λαός!

Σαν σήμερα, 16 Φεβρουαρίου 1942, δημοσιεύεται η ιδρυτική προκήρυξη του ΕΛΑΣ

                                                                                                                             ΕΛΑΣ

Το πρώτο δεκαήμερο του Γενάρη του 1942 συνήλθε η 8η Ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ. Στην απόφαση της Ολομέλειας διατυπώνονταν οι άμεσοι και απώτεροι σκοποί του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα και γινόταν έκκληση στο λαό και τα πολιτικά κόμματα να ενωθούν στην πάλη για την απελευθέρωση της Ελλάδας. Η 8η Ολομέλεια τόνιζε ιδιαίτερα ότι:

«Ο εθνικοαπελευθερωτικός ανταρτοπόλεμος έχει πρωτεύουσα σημασία για την απελευθέρωση της χώρας από τον ξενικό ζυγό. Οι κομμουνιστές πρέπει να μαζικοποιήσουν και να επεκτείνουν το αντάρτικο κίνημα στην ύπαιθρο, να περιφρουρήσουν τον εθνικοαπελευθερωτικό του χαρακτήρα…».

Το Γενάρη του 1942 οι Κεντρικές Επιτροπές του ΚΚΕ και του ΕΑΜ συμφώνησαν να κάνουν επίσημα γνωστή την απόφασή τους για τη δημιουργία του νέου στρατού της Αντίστασης με την ονομασία Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός (ΕΛΑΣ). Με τις ίδιες αποφάσεις, η Κεντρική Στρατιωτική Επιτροπή που καθοδηγούνταν από το ΕΜΑ και ήταν το ανώτατο μέχρι τότε στρατιωτικό επιτελείο του ένοπλου αγώνα, ανασυγκροτήθηκε, διευρύνθηκε και μετονομάστηκε σε Κεντρική Επιτροπή του ΕΛΑΣ. Επίσης, ο Αρης Βελουχιώτης στάλθηκε οριστικά στο βουνό για να αρχίσει την οργάνωση του ΕΛΑΣ στη Ρούμελη.

Στις 16 Φλεβάρη του 1942 κυκλοφόρησε πλατιά η Ιδρυτική Προκήρυξη του ΕΛΑΣ. Σ’ αυτή διατυπώνονται οι σκοποί του λαϊκού στρατού που ήταν:

1) Αγώνας για την απελευθέρωση της χώρας από τους ξένους κατακτητές.

2) Περιφρούρηση των κατακτήσεων του λαού και των ελευθεριών του εναντίον κάθε επιβουλής.

3) Εξασφάλιση της τάξης μέχρι τη διεξαγωγή εκλογών, ώστε ο λαός να μπορεί να εκφράσει πραγματικά ελεύθερα τη θέλησή του, για το πολίτευμα και την κυβέρνησή του.

Με βάση την πείρα που συγκεντρώθηκε στη φωτιά του αγώνα εναντίον των κατακτητών, το ΚΚΕ και το ΕΑΜ καθόρισαν το χαρακτήρα του στρατού, του ΕΛΑΣ και χάραξαν βασικά τη στρατηγική και την τακτική του. Ο ΕΛΑΣ έπρεπε να γίνει λαϊκός απελευθερωτικός στρατός, ένοπλο τμήμα του λαού, τιμωρός των εχθρών του, υπερασπιστής της ζωής και της περιουσίας του, ικανός να απελευθερώσει τη χώρα από τους κατακτητές. Αποστολή που εκπλήρωσε μέχρι τέλους, δημιουργώντας το έπος της Εθνικής Αντίστασης.

Στη φωτιά του αγώνα

Η τακτική του ΕΛΑΣ πρόβλεπε την όσο το δυνατόν πιο συντονισμένη διεξαγωγή του ανταρτοπολέμου και τη βαθμιαία ανάπτυξή του σε παλλαϊκό πόλεμο κατά των κατακτητών και των συνεργατών τους. Τη συνεχή απασχόληση και τη φθορά του εχθρού. Την προοδευτική απελευθέρωση της υπαίθρου, αρχίζοντας από τις ορεινές περιοχές και στη συνέχεια τη διεύρυνσή τους και τη μετατροπή τους σε βάσεις εξόρμησης του ΕΛΑΣ για τη μεταφορά του πολέμου όλο και πιο κοντά στα κέντρα και τις συγκοινωνιακές αρτηρίες του κατακτητή. Στα τέλη του 1942, η δύναμη του μόνιμου και του εφεδρικού ΕΛΑΣ πλησίαζε τις 6.000 μαχητές.Ως τις αρχές του φθινοπώρου του 1942, η δράση του ΕΛΑΣ απέβλεπε κυρίως στο ξεκαθάρισμα της υπαίθρου από τους συνεργάτες του εχθρού. Από το Σεπτέμβρη, όμως, του 1942, ο ΕΛΑΣ πέρασε σε πιο έντονη δράση κατά των κατοχικών στρατευμάτων και άρχισε να προκαλεί σοβαρά πλήγματα στον εχθρό, όπως με την επιχείρηση του Γοργοπόταμου, στις 24 προς 25 Νοέμβρη.

Από τις αρχές του 1943, το ένοπλο κίνημα αναπτύσσεται ραγδαία. Στη Στερεά,στη Θεσσαλία,στην Ηπειρο,στη Μακεδονία,στη Θράκη,στην Πελοπόννησο,στα νησιά, χιλιάδες πατριώτες πυκνώνουν τις γραμμές του ΕΛΑΣ. Από το Δεκέμβρη του 1942 μέχρι το Μάη του 1943, που ιδρύθηκε το Γενικό Στρατηγείο του ΕΛΑΣ,ο λαϊκός στρατός τριπλασίασε σχεδόν τις δυνάμεις του και ξεπέρασε τις 12.000 μόνιμους αντάρτες.

Με την ίδρυση, στις 2 Μάη του 1943, του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ, που το αποτελούσαν ο συνταγματάρχης Στέφανος Σαράφης,στρατιωτικός διοικητής, ο Αρης Βελουχιώτης,καπετάνιος και ο Ανδρέας Τζήμας,αντιπρόσωπος του ΕΑΜ, ο λαϊκός απελευθερωτικός στρατός απέκτησε κεντρική διοίκηση, που εξασφάλιζε ενιαία και συντονισμένη καθοδήγηση και διεύθυνση του ένοπλου αγώνα. Το ΓΣ συνέβαλε στην αύξηση της δύναμης του ΕΛΑΣ και προώθησε το πρόβλημα της στελέχωσής του με μονίμους και εφέδρους αξιωματικούς του αστικού στρατού και με στελέχη που αναδείχθηκαν στην πάλη κατά των κατακτητών. Είναι χαρακτηριστικό ότι τον Αύγουστο του 1943 από τη Σχολή Αξιωματικών του ΕΛΑΣ αποφοίτησαν συνολικά 1.260 ανθυπολοχαγοί.Ο ΕΛΑΣ εφάρμοσε την τακτική των υποχωρητικών ελιγμών, όταν ο συσχετισμός των δυνάμεων δεν ήταν ευνοϊκός και της επίθεσης, όταν εξασφάλιζε υπεροχή δυνάμεων ή κατείχε το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού. Το ΓΣ από την πρώτη στιγμή της ίδρυσής του επιδίωξε και πέτυχε την ένταση της επιθετικής δραστηριότητας του ΕΛΑΣ κατά των εχθρικών φρουρών που ήταν εγκαταστημένες στον κορμό της Πίνδου και στις συνεχόμενες ορεινές περιοχές, καθώς και κατά των αρτηριών επικοινωνίας και ανεφοδιασμού του εχθρού. Ετσι δημιουργήθηκε μια σχετικά σταθερή ελεύθερη περιοχή με κέντρο την οροσειρά της Πίνδου.

Η ίδρυση της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ) στις 10 Μάη 1944 εγκαινίασε καινούρια περίοδο ορμητικής ανόδου του κινήματος Εθνικής Αντίστασης. Τα τμήματα του ΕΛΑΣ, που στο μεταξύ συμπληρώθηκαν και ανασυγκροτήθηκαν, διεξάγουν σκληρές μάχες με τον εχθρό σε όλη τη χώρα. Η Ελλάδα ολόκληρη μετατράπηκε σε πραγματικό μέτωπο.

Στο μεταξύ, με την προέλαση του Κόκκινου Στρατού, δημιουργήθηκαν τον Αύγουστο και το Σεπτέμβρη του 1944 οι προϋποθέσεις για το πέρασμα των δυνάμεων της Αντίστασης σε γενική επίθεση για την απελευθέρωση της χώρας. Ο ΕΛΑΣ διέθετε σημαντικές δυνάμεις. Ο μόνιμος ΕΛΑΣ αριθμούσε 50.000 μαχητές και αξιωματικούς. Υπήρχαν, επίσης, 30.000 έφεδροι μαχητές του ΕΛΑΣ οργανωμένοι στρατιωτικά. Την ίδια ώρα, περισσότερα από 1.500.000 ήταν τα μέλη του ΕΑΜ,από τα οποία 300.000 μέλη του ΚΚΕ,ενώ 400.000 ήταν τα μέλη της ΕΠΟΝ.

Από δω και μπρος, ο ΕΛΑΣ καταδιώκει αμείλικτα τον εχθρό, που υποχωρεί και του καταφέρνει ισχυρά πλήγματα. Απελευθερώνει τη μια μετά την άλλη τις πόλεις και τις περιοχές της χώρας. Στις 12 Οκτώβρη 1944, απελευθερώθηκε η πρωτεύουσα, η αδάμαστη Αθήνα, και στις 30 Οκτώβρη η Θεσσαλονίκη.Στις 3 Νοέμβρη 1944, και οι τελευταίες δυνάμεις του εχθρού εγκαταλείπουν την αιματοποτισμένη ελληνική γη. Ο ΕΛΑΣ κατά την απελευθέρωση ξεπέρασε τις 130.000, από τις οποίες οι 80.000 στο μόνιμο ΕΛΑΣ.

Ο ΕΛΑΣ απελευθέρωσε την Ελλάδα πριν αποβιβαστούν οι αγγλικές δυνάμεις του Σκόμπι, οι οποίες στην πραγματικότητα έρχονταν, όχι για να πολεμήσουν, αλλά για να αφοπλίσουν τον ΕΛΑΣ, πράγμα το οποίο επιβεβαιώθηκε με τα γεγονότα του Δεκέμβρη του ’44 και όσα ακολούθησαν.

O όρκος του ΕΛΑΣίτη 

Ο επίσημος «Ορκος του ΕΛΑΣίτη»,καθιερωμένος με απόφαση της ΠΕΕΑ (Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης) – «Κυβέρνησης του Βουνού», το 1944 ήταν ο εξής:

«Ορκίζομαι ότι θα αγωνιστώ έως την τελευταία σταγόνα του αίματός μου για την πλήρη απελευθέρωση, ακεραιότητα και ανεξαρτησία της πατρίδας.  Για την περιφρούρηση των συμφερόντων του ελληνικού λαού και την αποκατάσταση και κατοχύρωση των κυριαρχικών δικαιωμάτων του. Για τον σκοπό αυτό θα υπακούω στις πράξεις και αποφάσεις της ΠΕΕΑ και θα εκτελώευσυνείδητα και πειθαρχικά τις εντολές και οδηγίες των ανωτέρων μου καιθα αποφεύγω κάθε πράξη που θα με ατιμάζει σαν άτομο και σαν αγωνιστή του ελληνικού λαού».

 ΠΗΓΗ: ΗΜΕΡΟΔΡΟΜΟΣ 

Τριάντα χρόνια χωρίς τον Κάρολο Κουν

Τριάντα χρόνια χωρίς τον Κάρολο Κουν

Σήμερα, 14 Φλεβάρη, συμπληρώνονται 30 χρόνια από το θάνατο του μεγάλου μας σκηνοθέτη, καινοτόμου του ελληνικού θεάτρου, Καρόλου Κουν.

Ο Κάρολος Κουν γεννήθηκε στην Προύσα το 1908. Οι γονείς του μετακόμισαν στην Κωνσταντινούπολη, όταν ο Κουν ήταν μωρό. Ο ίδιος έλεγε: «Αν και γεννήθηκα στην Προύσα, δεν τη γνώρισα. Από μικρός βρέθηκα στην Πόλη κι εκεί μεγάλωσα. Από κει αρχίζουν οι αναμνήσεις, εκεί δημιουργήθηκαν οι πρώτοι ερεθισμοί, τα πρώτα συναισθήματα, η πρώτη επαφή με την έξω για μένα πραγματικότητα. Μεγάλωσα σαν Ρωμιός, μέσα σ' ένα ρωμαίικο αστικό σπίτι». Τελειώνοντας τη Ροβέρτιο Σχολή της Κωνσταντινούπολης, το 1927 πηγαίνει στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης και σπουδάζει Αισθητική. Το 1929 έρχεται στην Ελλάδα και προσλαμβάνεται ως καθηγητής Αγγλικών στο Κολέγιο Αθηνών. Αντί του μαθήματος, ωθεί τους μαθητές να γράφουν διαλόγους. Αυτή ήταν η αρχή απ' όπου ξεπήδησαν σκετσάκια και άλλα έργα που έγραφαν οι μαθητές, παρασύροντας και καθηγητές τους, αλλά και οι ερασιτεχνικές παραστάσεις των μαθητών, με τη σκηνοθετική καθοδήγηση του δασκάλου τους.
 
Επί 55 χρόνια, ο Κάρολος Κουν έδινε το καθημερινό καλλιτεχνικό παράδειγμά του, με τη μεγάλη μόρφωσή του, τη γλωσσομάθειά του, την ανήσυχη σκέψη του, τη ριζοσπαστική αντίληψή του, αλλά και με τον λιτό, σεμνό, ταγμένο στο θέατρο, τρόπο της ζωής του, τονίζοντας πάντα στους συνεργάτες του, από την ίδρυση (1942) του «Θεάτρου Τέχνης»: «Δεν κάνουμε θέατρο για το θέατρο. Δεν κάνουμε θέατρο για να ζήσουμε. Κάνουμε θέατρο για να πλουτίσουμε τους εαυτούς μας, το κοινό που μας παρακολουθεί, κι όλοι μαζί να βοηθήσουμε να δημιουργηθεί ένας πλατύς, ψυχικά πλούσιος και ακέραιος πολιτισμός στον τόπο μας».

Εκδηλώσεις όλο το χρόνο αφιερωμένες στη μνήμη του

Το «Θέατρο Τέχνης - Κ. Κουν» εγκαινιάζει σήμερα, με αφορμή τα τριάντα χρόνια απουσίας του δασκάλου, μια σειρά από εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται στη μνήμη του μέχρι το Φλεβάρη του 2018.
 
Σήμερα, λοιπόν, στις 18.30 - 20.00 ξεκινά η πρώτη εκδήλωση στο Υπόγειο της Πεσμαζόγλου, με προβολή αποσπασμάτων αρχειακού υλικού του «Θεάτρου Τέχνης» από ταινίες του Μίμη Κουγιουμτζή. Στη συνέχεια ηθοποιοί και συντελεστές του φετινού προγράμματος της θεατρικής περιόδου 2017-2018 του «Θεάτρου Τέχνης» θα διαβάσουν 22 ποιήματα του Καρόλου Κουν.
 
Το αφιέρωμα θα κλείσει με τον «Ματωμένο Γάμο» που παρουσιάζει ο Σείριος, στην τελευταία εκδοχή του Μάνου Χατζιδάκι για πιάνο και τσέλο. Τραγούδι: Μαρία Κωστράκη. Πιάνο: Λευτέρης Μιχαλόπουλος. Τσέλο: Ρενάτο Ρίπο.
 
Τέλος, σήμερα, η είσοδος στις παραστάσεις «Ρομπέρτο Τσούκο» του Μπερνάρ - Μαρί Κολτές, σε σκηνοθεσία Άντζελας Μπρούσκου (ώρα έναρξης 9.15 μ.μ. - Υπόγειο) και «Η σονάτα του Κρόιτσερ» του Λέοντος Τολστόι σε σκηνοθεσία Μαρίας Ξανθοπουλίδου (ώρα έναρξης 9.15 μ.μ. - Φρυνίχου), θα είναι ελεύθερη. Δε θα γίνουν τηλεφωνικές κρατήσεις, αλλά τα ταμεία των δύο σκηνών θα ανοίξουν στις 17.00 και θα τηρηθεί αυστηρή σειρά προτεραιότητας. Οι θεατές που θα παρακολουθήσουν την εκδήλωση στις 18.30 στο Υπόγειο θα έχουν αυτόματα εξασφαλίσει ελεύθερη είσοδο στην παράσταση «Ρομπέρτο Τσούκο».

902 

http://e-oikodomos.blogspot.gr/2017/02/blog-post_86.html

Αλέξανδρος Πούσκιν

Αλέξανδρος Πούσκιν

Ο Πούσκιν Αλεξάντερ Σεργκέεβιτς είναι ένας μεγάλος Ρώσος λογοτέχνης. Στη χώρα του τον αποκαλούν «Ηλιο της ρωσικής ποίησης». Γεννήθηκε στη Μόσχα από αριστοκρατική οικογένεια το 1799. Από μικρό παιδί είχε κλίση προς τη λογοτεχνία. Αγαπούσε πάρα πολύ την Ελλάδα. Από τα πολύ νεανικά του χρόνια διάβαζε την ποίηση των αρχαίων Ελλήνων. Στο Κισινιόφ, στην εξορία του, γνώρισε τους αδελφούς Υψηλάντη και με πάθος παρακολουθούσε τη δράση της Φιλικής Εταιρείας και τα μεγάλα πολιτικά γεγονότα στην Ελλάδα. Αφιέρωσε και μερικά ποιήματα στον ελληνικό λαό που πολεμούσε για την απελευθέρωσή του από τους Τούρκους, όπως το «Συ, Ελληνίδα μου, μην κλαις, ο σύζυγός σου έπεσε στη μάχη... και ήταν ήρωας» (1821) και άλλα.

Τα κύρια έργα του είναι: «Ρουσλάν και Λιουντμίλα», «Ο δεσμώτης του Καυκάσου», το μυθιστόρημα σε στίχους «Ευγένιος Ονέγκιν», «Οι αδελφοί ληστές», «Η κόρη του λοχαγού», «Η ντάμα Πίκα».

Εγραφε για τους μεγάλους, αλλά δεν ξεχνούσε και τα παιδιά. Ολα τα δημιουργήματά του ανήκουν στην παγκόσμια λογοτεχνία και δεν αφήνουν ασυγκίνητο κανέναν άνθρωπο.

http://www.rizospastis.gr/story.do?id=3500354

Νίκος Καββαδίας: «Πρώτο ταξίδι έτυχε ναύλος για το Νότο…»

Νίκος Καββαδίας: 

«Πρώτο ταξίδι έτυχε ναύλος 

για το Νότο…»

10 Φεβρουαρίου του 1975, έφυγε από τη ζωή ο ποιητής Νίκος Καββαδίας.

Βιογραφικό Του Νίκου ΚΑΒΒΑΔΙΑ

O Νίκος Καββαδίας γεννήθηκε στις 11 Γενάρη 1910 στη Ματζουρία. Ηρθε στην Ελλάδα το 1914 και από το 1920 η οικογένειά του εγκαταστάθηκε στον Πειραιά. Μαθη­τής του Δημοτικού έγρα­ψε τα πρώτα του ποιήματα. Το 1929 μπαρκάρισε ως ναύτης, ενώ ταυτόχρονα αρχίζει να δημοσιεύει τις εμπειρίες του από τα ταξίδια.

Στη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου επιστρατεύτηκε ως ημιονηγός και τις εμπειρίες αυτές τις κατέγραφε στο πεζογράφημα «Στο άλογό μου». Στη διάρκεια της Κατοχής εντάχθηκε στο ΕΑΜ, αρχικά στο ΕΑΜ Ναυτικών και αργότερα στο ΕΑΜ Λογοτεχνών - Ποιητών. Την περίοδο αυτή άρχιζε να δημοσιεύει και τα αντιστασιακά του ποιήματα με πρώτο το «Αθήνα 1943», ενώ το 1944 δημοσίευσε το ποίημα «Στον τάφο του ΕΠΟΝίτη». Το 1945 δημοσίευσε το «Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα» και το ποίημα «Αντίσταση». Ο Νίκος Καββαδίας ανέλαβε για ένα διάστημα επικεφαλής του ΕΑΜ Λογοτεχνών - Ποιητών μέχρι που μπάρκαρε πάλι, ενώ το 1946, μαζί με άλλους διανοούμενους, υπέγραψε διαμαρτυρία κατά του Γ΄ Ψηφίσματος που ήταν ο «θεμέλιος λίθος» του αντικομμουνιστικού οργίου.

Λίγο πριν από το πραξικόπημα της 21ης Απρίλη 1967 έδωσε μια μεγάλη συνέντευξη στο περιοδικό «Πανσπουδαστική», όπου αφιέρωσε και το ποίημά του «Σπουδαστές». Στη διάρκεια της δικτατορίας αξιοποιήθηκε ως σύνδεσμος ανάμεσα σε αντιστασιακές οργανώσεις. Το 1974, ο ποιητής συνέβαλε με την υπογραφή του στον αντιμοναρχικό αγώνα.

Ο Νίκος Καββαδίας «έφυγε» στις 10 Φλεβάρη 1975 στην Αθήνα, χωρίς να προλάβει να δει τυπωμένη την τρίτη συλλογή του «Τραβέρσο» και ν' ακούσει μελοποιημένα τα ποιήματά του.

Το 1954 εκδόθηκε το πεζογράφημα «Βάρδια». Σήμερα δημοσιεύουμε ένα απόσπασμα από το δεύτερο μέρος του βιβλίου, βάρδια έκτη (εκδ. «ΑΓΡΑ»).

ΠΗΓEΣ: ΗΜΕΡΟΔΡΟΜΟΣ, ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ.

«Εγώ, ο Μπέρτολτ Μπρεχτ…»

Σαν σήμερα γεννήθηκε ο Μπέρλτολτ Μπρεχτ (1898 -1956). Ο Μπρεχτ του θεάτρου, της ποίησης, του στοχασμού, ο Μπρεχτ ο κομμουνιστής.  

Eγκώμιο στην αμφιβολία

Ευλογημένη να ‘ναι η αμφιβολία! Σας συμβουλεύω να τιμάτε                                                                                                       χαρούμενα και προσεχτικά εκείνον                                                                                                                                                   που το λόγο σας ξετάζει σαν κάλπικη μονέδα!                                                                                                                       Άμποτε να ‘σαστε συνετοί και να μη                                                                                                                                                 δίνετε το λόγο σας με σιγουριά πάρα πολλή.                                                                                                                                             

Την ιστορία διαβάστε και θα δείτε 
την ξέφρενη φυγή ανίκητων στρατών. 
Παντού 
κάστρα απάτητα κυριεύονται και 
της Αρμάδας τα καράβια, που ήταν 
αμέτρητα σαν έκανε πανιά, στο γυρισμό 
εύκολα τα μετρούσες. 

Έτσι μια μέρα στάθηκε ένας άνθρωπος στην απάτητη βουνοκορφή 
κι ένα πλεούμενο έφτασε στην άκρη της 
απέραντης θάλασσας. 

Α , όμορφο που ’ναι το κούνημα του κεφαλιού 
για τις «ατράνταχτες» αλήθειες! 
Α , θαρρετή που ’ναι η φροντίδα του γιατρού 
για τον άρρωστο που γιατρεμό δεν έχει !

Μα απ’ όλες τις αμφιβολίες ομορφότερη είναι σαν οι φοβισμένοι 
αδύναμοι σηκώνουν το κεφάλι και 
παύουν να πιστεύουν 
στων τυράννων τους τη δύναμη! 
***
Α , με πόσο κόπο καταχτήθηκε κείνο το σοφό αξίωμα! 
Πόσες θυσίες κόστισε ! 
Πόσο δύσκολο στάθηκε να βρεθεί 
πως τα πράγματα ήταν έτσι κι όχι αλλιώς! 
Με στεναγμό ανακούφισης το ’γραψε ένας άνθρωπος μια μέρα 
στης Γνώσης το βιβλίο . 
Καιρό πολύ έμεινε χαραγμένο εκεί μέσα και γενιές ολόκληρες 
ζήσανε μαζί του , το ‘ βλεπαν σαν αλήθεια αιώνια 
κι όσοι το ξέρανε καταφρονούσαν όσους τ’ αγνοούσαν. 
Μα κάποτε , μια υποψία μπορεί να γεννηθεί , γιατί μια καινούρια 
εμπειρία 
τραντάζει το ατράνταχτο αξίωμα . Ξυπνάει η αμφιβολία. 
Και μιαν άλλη μέρα ένας άλλος άνθρωπος στοχαστικά σβήνει 
απ’ το βιβλίο της Γνώσης 
το αξίωμα με μια μονοκοντυλιά.

***
Ενώ διαταγές τον ξεκουφαίνουν , ενώ τον εξετάζουν 
για τις φυσικές του ικανότητες γιατροί μουσάτοι , ενώ τον επι-
θεωρούν 
λαμπερά υποκείμενα με χρυσά γαλόνια , ενώ τον κατηχούνε 
πανηγυριώτικοι παπάδες που του τριβελίζουνε τ’ αυτιά μ’ ένα 
βιβλίο γραμμένο απ’ το Θεό τον ίδιο 
ενώ τον δασκαλεύουν 
ανελέητοι δάσκαλοι , ο φτώχος ακούει να του λένε 
πως ο κόσμος μας είναι ο καλύτερος των κόσμων και πως την τρύπα στη σκεπή της κάμαράς του 
την έχει σχεδιάσει ο Θεός αυτό- προσώπως. 
Αληθινά, του είναι δύσκολο πολύ 
ν’ αμφιβάλει για τον κόσμο τούτο. 
Ιδρωκοπάει ο άνθρωπος χτίζοντας σπίτι όπου ποτέ του 
δε θα κατοικήσει. 
Μα δεν ιδρωκοπάει λιγότερο κι όποιος δικό του χτίζει σπίτι.

***
Να οι αστόχαστοι που ποτέ δεν αμφιβάλλουν. 
Η χώνεψη τους είναι άψογη , και η κρίση τους αλάθευτη. 
Δεν πιστεύουν στα γεγονότα , πιστεύουν μόνο στον εαυτό τους 
Αν χρειαστεί πρέπει α υ τ ο ύ ς τα γεγονότα να πιστέψουν. 
Είναι απέραντα υπομονετικοί -με τον εαυτό τους . 
Τα επιχειρήματα τα ακούν με αυτί σπιούνου.

Στους αστόχαστους που ποτέ δεν αμφιβάλλουν 
συνταιριάζουν οι στοχαστικοί που ποτέ δεν δρούνε. 
Τούτοι αμφιβάλλουν όχι για να πάρουν μιαν απόφαση , αλλά 
για να μην πάρουν απόφαση καμιά. Τα κεφάλια τους 
τα χρησιμοποιούνε μόνο για να τα κουνάνε . Με σκοτισμένο 
πρόσωπο 
ειδοποιούν τους επιβάτες των καραβιών που βουλιάζουν, πως το νερό είν’ επικίνδυνο. 
Κάτω απ’ του δήμιου το μπαλτά 
αναρωτιούνται αν δεν είναι άνθρωπος κι αυτός. 
Μουρμουρίζουν σκεφτικά 
πως «το θέμα δεν έχει ξεκαθαριστεί ακόμα» , και 
πηγαίνουνε να πέσουν. 
Μοναδική τους δράση , ο δισταγμός. 
Αγαπητή τους φράση : «Δεν είναι ακόμα ώριμο για συζήτηση».

Γι’ αυτό , αν παινεύεις την αμφιβολία 
μην παινέψεις 
την αμφιβολία που καταντάει απελπισία! 
Τι ωφελεί η αμφιβολία εκείνον 
που δε μπορεί ν’ αποφασίσει ; 
Μπορεί να πράξει λάθος 
όποιος δε γυρεύει πολλούς λόγους για να δράσει. 
Μα όποιος π ά ρ α π ο λ λ ο ύ ς γυρεύει 
μένει άπραγος την ώρα του κινδύνου.

Εσύ , που είσαι αρχηγός , μην ξεχνάς 
πως έγινες ό,τι είσαι, επειδή είχες αμφιβάλει γι’ άλλους 
αρχηγούς ! 
Άσε λοιπόν αυτούς που οδηγείς 
ν’ αμφιβάλλουνε κι εκείνοι !

(Μπέρτολτ Μπρεχτ, Ποιήματα, Eκδόσεις Θεμέλιο, μετάφραση: Μάριος Πλωρίτης, σ. 59-62)

***

***

ΠΗΓΗ: ΗΜΕΡΟΔΡΟΜΟΣ

Νίκος Ξυλούρης: Ο Αρχάγγελος της Κρήτης

Νίκος Ξυλούρης: 

Ο Αρχάγγελος της Κρήτης

ΗΜΕΡΟΔΡΟΜΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ • 8 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2017

Σαν σήμερα, 8 Φεβρουαρίου 1980, έφυγε από τη ζωή μια από τις σημαντικότερες φωνές του ελληνικού τραγουδιού και ένας από τους μεγαλύτερους λυράρηδες της Κρήτης, ο Νίκος Ξυλούρης. 

Τα παιδικά χρόνια 

Ο Νίκος Ξυλούρης γεννήθηκε στις 7 Ιουλίου 1936 στα Ανώγεια Ρεθύμνου. Στις 13 Αυγούστου του 1941 οι γερμανοί κατακτητές εισέβαλαν στο χωριό του και το έκαψαν. Οι κάτοικοι, μαζί τους και ο πεντάχρονος Νίκος, εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες στην κοιλάδα του Μυλοποτάμου, για να επιστρέψουν στον τόπο τους τρία χρόνια αργότερα, μετά την απελευθέρωση.

Πέρασε τα παιδικά του χρόνια σε πολύ αντίξοες συνθήκες, όπως και όλοι οι συγχωριανοί του. Η ανάγκη της επιβίωσης τον φέρνει στο Ηράκλειο, όπου πολύ σύντομα δείχνει την ιδιαίτερη κλίση του στη μουσική. Ο ίδιος αφηγούταν ότι πολύ μικρός άκουσε ένα συγγενή του να παίζει λύρα και από τότε του καρφώθηκε η ιδέα να μάθει το όργανο.

Τελικά, μετά τις αντιρρήσεις του πατέρα του, αλλά και την υποστήριξη του δασκάλου του, σε ηλικία 10 ετών αποκτά την πρώτη του λύρα. Σταματά το σχολείο στην 3η δημοτικού και αρχίζει τα μαθήματα δίπλα στο λυράρη Λεωνίδα Κλάδο. Μετά από ενάμιση χρόνο παίζει σε γάμους, βαφτίσια και γιορτές, ως «παιδί θαύμα», σ΄ όλη την Κρήτη.

Στα 17 του αποφάσισε να μετακομίσει στο Ηράκλειο και έπιασε δουλειά στο νυχτερινό κέντρο «Κάστρο». Τα πράγματα όμως δεν ήταν όπως τα περίμενε γιατί βρέθηκε αντιμέτωπος με τη «μόδα» της Ευρωπαϊκής μουσικής, κάτι τελείως ξένο για αυτόν. Τα έσοδα του μόλις και μετά βίας έφταναν να τον συντηρήσουν και πέρασε δύσκολες εποχές. Γνώρισε την Ουρανία Μελαμπιανάκη, στις 21 Μαΐου του 1958 παντρεύτηκαν και τον ίδιο Σεπτέμβρη μετακόμισαν στο Ηράκλειο Κρήτης.

Ηράκλειο- Αθήνα 

Σιγά σιγά οι Κρητικοί άρχισαν να τον στηρίζουν και να οργανώνουν γλέντια για να τον ακούν να παίζει. Έτσι άρχισε να γίνεται γνωστός και το Νοέμβριο του 1958 ηχογράφησε τον πρώτο του δίσκο με τίτλο «Μια μαυροφόρα που περνά». Ο δίσκος αγαπήθηκε από το κοινό κι έτσι ο Νίκος ηχογράφησε κι άλλα τραγούδια σε δίσκους των 45 στροφών. Το 1960 γεννήθηκε ο γιος του Γιώργος και το [1966 η κόρη του Ρηνιώ. Την χρονιά της γέννησης της κόρης του κέρδισε και το πρώτο βραβείο σε ένα φεστιβάλ μουσικής στο Σαν-Ρέμο παίζοντας με τη λύρα του ένα συρτάκι. Την επόμενη χρονιά άνοιξε στο Ηράκλειο το μουσικό κέντρο «Ερωτόκριτος».

Το 1969 ηχογράφησε με μεγάλη επιτυχία το δίσκο «Ανυφαντού» και λίγους μήνες αργότερα εμφανίστηκε και πάλι σε Αθηναϊκό μουσικό κέντρο. Οι καταστάσεις όμως πλέον είχαν ωριμάσει και ο κόσμος τον υποστήριζε περισσότερο. Έτσι μετακόμισε και πάλι στην Αθήνα. Γνώρισε τον ποιητή και σκηνοθέτη Ερρίκο Θαλασσινό ο οποίος αποφάσισε να τον συστήσει στο Γιάννη Μαρκόπουλο και έτσι ξεκίνησε μια λαμπρή συνεργασία με το δίσκο «Χρονικό» και τα «Ριζίτικα». Παράλληλα γνωρίστηκε με τον διευθυντή της δισκογραφικής εταιρίας COLUMBIA, Τάκη Λαμπρόπουλο, και έγιναν κουμπάροι.

Σύμβολο αντίστασης 

Τον Μάιο του 1971 Ξυλούρης και Μαρκόπουλος, ξεκινούν κοινές εμφανίσεις στην μπουάτ «Λήδρα» στην Πλάκα. Μέσα στην καρδιά της δικτατορίας η φωνή του Ξυλούρη, είτε λέει τα τραγούδια του Μαρκόπουλου, είτε παραδοσιακά τραγούδια της Κρήτης, γίνεται σημαία αντίστασης. «Πότε θα κάνει ξαστεριά» ,»Αγρίμια κι αγριμάκια μου»…Ακολουθούν δυο ακόμα κύκλοι τραγουδιών του Γιάννη Μαρκόπουλου, η «Ιθαγένεια» και ο «Στρατής ο θαλασσινός» αλλά και συνεργασίες με τον Σταύρο Ξαρχάκο («Διόνυσε καλοκαίρι μας», «Συλλογή»), τον Χριστόδουλο Χάλαρη («Τροπικός της παρθένου», «Ακολουθία») και τον Χρήστο Λεοντή («Καπνισμένο τσουκάλι»).

Το καλοκαίρι του 1973 κρατά τον καθοριστικό ρόλο τραγουδιστή σε μια παράσταση που ανεβάζουν η Τζένη Καρέζη και ο Κώστας Καζάκος στο θέατρο «Αθήναιον» με αντικείμενο την ιστορική διαδρομή της Ελλάδας στα νεότερα χρόνια. Είναι «Το μεγάλο μας τσίρκο» (διαβάστε εδώ το αφιέρωμα του «Ημεροδρόμου» για την παράσταση). Μέσα από τις αναφορές και τα τραγούδια του βρίσκει τρόπο έκφρασης το τεταμένο πολιτικό κλίμα που οδηγεί στην εξέγερση του Πολυτεχνείου. Είναι από τις ελάχιστες επώνυμες παρουσίες στο χώρο που βλέπουν το φως της δημοσιότητας από τις εφημερίδες εκείνων των ημερών.

«Ο Νίκος Ξυλούρης ήταν χτες στο Πολυτεχνείο» ενημερωνουν, μετατρέποντας τον ήδη φορτισμένο πολιτικά τραγουδιστή σε «Κόκκινο πανι» της μεταλλαγμένης δικτατορικής κυβέρνησης που ακολουθεί. Από τη «Λήδρα» στην «Αρχόντισσα», μετά στην «Αποσπερίδα». Ξανά στη «Λήδρα», μετά στο «Κύτταρο» και στο «Θεμέλιο». Είναι οι έξι σταθμοί του στις μπουάτ μέχρι το 1979. Τα μεταπολιτευτικά χρόνια τραγουδά κάποια ακόμα τραγούδια του Χρήστου Λεοντή, του Σταύρου Ξαρχάκου και του Γιάννη Μαρκόπουλου.

Η τελευταία περίοδος 

Παράλληλα ηχογραφεί τα «Αντιπολεμικά» τραγούδια του Λίνου Κόκοτου και του Δημήτρη Χριστοδούλου και κάποια μελοποιημένα από τον Ηλία Ανδριόπουλο ποιήματα του Γιώργου Σεφέρη. Επανέρχεται όμως και στα παραδοσιακά τραγούδια της Κρήτης, ενώ λέει και κάποια λαϊκά τραγούδια του Στέλιου Βαμβακάρη. Με τον «Αργαλειό», το «Φιλεντέμ», τον «Πραματευτή» αλλά και το «Μεσοπέλαγα αρμενίζω» ακούγεται ξανά έντονα η φωνή του. Τώρα λέει και πάλι «τραγούδια ζωής». Είναι όμως η τελευταία φορά που ακούγεται.

Ύστερα από ταλαιπωρία ενός χρόνου με την επάρατη νόσο, φεύγει για πάντα στις 8 Φεβρουαρίου του 1980.

http://www.imerodromos.gr/nikos-xylouris-o-archangelos-tis-kritis/

ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ ΚΗΛΑΗΔΟΝΗΣ - ΓΙΟΥΠΙ ΓΙΑ & ΑΝΤΑΡΤΙΚΑ

Σήμερα τα χαράματα έφυγε από τη ζωή ο Λουκιανός Κηλαηδόνης.
Με αντάρτικα τον γνώρισα, με αντάρτικα τον αποχαιρετώ.
Καλό ταξίδι. 

Φώτης Αγγουλές: «Και φέτος η πρωτοχρονιά στη φυλακή με βρίσκει…»

«Ο Αγγουλές βρέθηκε στη φυλακή όπως βρέθηκαν οι χιλιάδες αγωνιστές της Εθνικής μας Αντίστασης. 

Η κατηγορία σε βάρος του ήταν γελοία και φτιαχτή, όπως ήταν κι όλες oι κατηγορίες των συγκρατουμένων του. 

Η σύλληψή του προκάλεσε τη διεθνή αγανάκτηση. Την ίδια αγανάκτηση προκάλεσε και στον τόπο του,

 που γνώριζαν τα αισθήματά του και την αξία του. 

Μα που δυνατότητες κείνο τον καιρό, για να εμποδίσουνε μια ντροπή, όταν στην πατρίδα μας 

η δικαιοσύνη κυκλοφορούσε σαν μέγαιρα στους δρόμους κρατώντας το σχοινί της κρεμάλας κι όταν κι ο τελευταίος χωροφύλακας, 

ο πιο άσημος συνεργάτης των κατακτητών, μπορούσε σε μια κόλλα χαρτί να τυλίξει την ανθρωπιά σου, τη ζωή σου, την ελευθερία σου.» 

ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ 1956

Κι εφέτος η πρωτοχρονιά, στη φυλακή με βρίσκει,

κι άδειο κανίσκι ειν’ η καρδιά και μαύροι γύρω μου ίσκιοι.

Κι έτσι καθώς σε σκέφτομαι Χαρά που μούχεις λείψει,

μου σιγοτραγουδά η βροχή του σύννεφου τη θλίψη.

Προλετάριος ποιητής και αγωνιστής, κομμουνιστής που υπηρέτησε το λαό και την τέχνη του μένοντας πιστός στα ιδανικά του μέχρι τέλους, 

ο Φώτης Αγγουλές γεννήθηκε το 1911 στον Τσεσμέ της Μικράς Ασίας. Το πραγματικό του επώνυμο ήταν Χονδρουδάκης. 

To 1914, κατά το ξέσπασμα του Πρώτου Παγκόσμιου Πόλεμου με την οικογένειά του εγκαταστάθηκαν στη Χίο ως πρόσφυγες. 

Έβγαλε μόλις την τρίτη δημοτικού αφού αναγκάστηκε να βγει στο μεροκάματο από μικρός. Δούλεψε ψαράς και τυπογράφος. 

Στην Κατοχή, με κλονισμένη από τις στερήσεις και κακουχίες υγεία, διέφυγε στην Τουρκία και από κει έφτασε στη Μέση Ανατολή

 όπου κατατάχθηκε εθελοντικά στα ελληνικά στρατιωτικά τμήματα.

«Όπου πέρναγε, όπου στεκόταν να πει ένα λόγο, γινόταν αγαπητός, καλοδεχούμενος.

 Είχε πάντα στα χείλη του τον καλό λόγο, 

το κατάλληλο για τη στιγμή πάντα έξυπνο ανέκδοτο, και λες πως μοίραζε την ψυχή του, για να λαφρώσει τον γύρω πόνο, 

που ξεχείλιζε από το κάθε κελί, το κάθε φινιστρίνι, από κάθε πόρτα και ψυχή. 

Γι’ αυτούς που πήγαιναν να πεθάνουν είχε ένα βαθύ κι απέραντο σεβασμό. 

Τον θάμπωνε το μεγαλείο τους. Πολλές μέρες μετά από μια εκτέλεση, τον Αγγουλέ 

τον έβλεπες συνεπαρμένο, σκεφτικό κι αμίλητο. Έπιανε μια γωνιά ή κάνα πεζούλι και προσπαθούσε 

να μείνει με την εικόνα εκείνου που έφυγε κλεισμένη στην ψυχή, σαν φυλαχτό, σαν αστέρι.»

ΚΥΠΑΡΙΣΣΙΑ

Τα κυπαρίσσια της φυλακής μάς στοιχειώνουν.

Φυλαχτείτε από τον ίσκιο τους.

Τ’ ακούμε τις νύχτες ν’ ανεμοδέρνουνται και να κλαίνε:

Δέντρα δεν είμαστε πια. Στα κλαδιά μας

σταυρώσανε την Αλήθεια.

Στον ίσκιο μας βασανίσανε την Αγάπη

και κόψαν της Καλοσύνης τα χέρια.

Μια θλίψη πικραίνει τις ρίζες μας.

Σε τούτο τον ουρανό δεν υπάρχουνε άστρα.

Κάτι κίτρινες φλόγες σαν από θειάφι μονάχα,

κάτι ύποπτα βλέμματα σαν πυρωμένα καρφιά,

κι οι ατέλειωτες νύχτες…

Εδώ η ζωή κι η ποινή είναι ένα.

Κάθε μερόνυχτο που ξοφλάς απ’ την καταδίκη σου

το αφαιράς από τη ζωή σου.

Ε κυπαρίσσια, μην κλαίτε.

Όλοι έχουνε από δυο διπλωμένα φτερά

και κανείς δεν γυαλίζει τις χειροπέδες του.

Τα λιμάνια τους είναι σίγουρα.

Κοιτάξετε τους κυματοθραύστες

που τραγουδάνε απάνω τους οι φουρτούνες.

Κυπαρίσσια, μην κλαίτε.

Για την αντιφασιστική δράση του, ο Φώτης Αγγουλές φυλακίστηκε από τον αγγλικό στρατό

 και την Ελληνική αστική κυβέρνηση του Καΐρου σε φυλακές της Παλαιστίνης και στη συνέχεια κλείστηκε στα στρατόπεδα 

συγκέντρωσης στην αφρικανική έρημο, μαζί με χιλιάδες άλλους Έλληνες αντιφασίστες αγωνιστές της Μέσης Ανατολής.

 Το 1945 επέστρεψε στη Χίο.

Στην περίοδο του εμφυλίου κρυμμένος μαζί με τον Μιχάλη Βατάκη (εκτελέστηκε τον Αύγουστο του 1948) 

σε μια στέρνα στο χωριό Βροντάδο τύπωναν τον παράνομο Τύπο του ΔΣΕ. 

Πιάστηκε το 1948 και γλίτωσε την εκτέλεση γιατί ξεσηκώθηκε σε υπεράσπιση του σύσσωμος ο λαός της Χίου.

 Καταδικάστηκε σε 12 χρόνια φυλακή.

«Ο Αγγουλές μέσα από τ’ αδιαπέραστα ντουβάρια της φυλακής, χτισμένα με χιλιάδες τόνους ογκολίθια και σίδερο, 

αφουγκράζεται το μεγάλο δράμα του κόσμου, το μεγάλο άγχος μπροστά στο φάσμα ενός καινούργιου πολέμου, αδυσώπητου, καταστροφικού.

 Ξέρει καλά τι περιμένει την ανθρωπότητα, αν δεν παλαίψουν oι λαοί για τη σωτηρία τους, αν μόνοι τους δεν βάλουν φραγμό τα στήθια τους, 

να μποδίσουν τη μεγάλη μπόρα, τη συμφορά που φτάνει και που τα μαύρα σύννεφά της βάρυναν κιόλας σαν κρεμαστά μολύβια,

 στον ορίζοντα του κόσμου και της ζωής. Κι έτσι τον καινούργιο χρόνο (1957) — κι αυτόν στη φυλακή — τον υποδέχεται με μια ιαχή Ειρήνης, 

που αντηχεί σαν φωνή χαράς κι ελπίδας για τον μεγάλο πόθο του κόσμου.»

ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ 1957

Χρόνε καινούργιε, φέρε μας μαζί σου την Ειρήνη.

Φέρε στην Κόλαση ένα φως, στην έρημο μια κρήνη.

Φέρε της γονιμότητας το σπόρο μέσ’ στη μήτρα

της γης, που οι σπόροι καίγουνται χωρίς να βγάλουν φύτρα.

Κοίτα, στον πόλεμο η ζωή κάψαλο μαύρο εγίνη,

κι άλλο από σένα δεν ζητά, παρά μονάχα Ειρήνη.

Ειρήνη σ’ ό,τι ζει κι ανθεί, σ’ ό,τι πονεί και φθίνει,

στο χωρισμό, στον έρωτα, στα πάθη. Ερήνη. Ειρήνη.

Στη μάνα πάνω απ’ τ’ άρρωστο παιδί της που αγρυπνά,

στη μοναξιά του εξόριστου, στου σκλάβου το βραχνά,

στ’ αγνά στηθάκια του παιδιού που νηστικό έχει μείνει,

στα μαύρα τα γεράματα, στ’ άχαρα νιάτα. Ειρήνη.

Στου στρατοκόπου το ραβδί, στου ανήμπορου την κλίνη,

στις νύχτες του κατάδικου, Ειρήνη, Ειρήνη, Ειρήνη,

για να βρει, χρόνε, κι η χαρά, σαν θα θελήσει να ’ρτει,

να ’ναι ανοιχτό το σπίτι μας κι ο κήπος δίχως φράχτη.

Με κατεστραμμένη υγεία και μετά τη φυλακή ο Φώτης Αγγουλές παρέμεινε ακλόνητα πιστός στα ιδανικά του. 

Ξεψύχησε πάμφτωχος, στο πλοίο της γραμμής Χίος-Πειραιάς στις 28 Μάρτη του 1964. Κυκλοφόρησαν οι συλλογές  του:

 «Ο λαός της πατρίδας μου» (λαογραφικά για τον Τσεσμέ – 1931), «Φωνές», «Οπτασίες στην έρημο», Φλόγες του δάσους», «Εντελβάις», 

«Πορεία μέσα στη νύχτα» (1958), «Φουτσιγιάμα» (1963). Ποιήματα του μεταφράστηκαν σε διάφορες χώρες, όπως στη Γαλλία, τη Γερμανία, 

την Αγγλία, τη Σοβιετική Ένωση, την Πολωνία, τη Βουλγαρία και αλλού.

ΜΗΝ ΚΑΡΤΕΡΑΤΕ

Μην καρτεράτε να λυγίσουμε

μήτε για μια στιγμή,

μήδ’ όσο στην κακοκαιριά

λυγά το κυπαρίσσι.

Έχουμε τη ζωή πολύ

πάρα πολύ αγαπήσει.

Το ένθετο κείμενο από το βιβλίο του Γιώργη Σιδέρη «Φώτης Αγγουλές», εκδόσεις Κέδρος (1981). 

Τα ποιήματα του Φώτη Αγγουλέ από την έκδοση της Σύγχρονης Εποχής (2011), που βασίστηκε στην αντίστοιχη του εκδοτικού 

Πολιτικές και Λογοτεχνικές Εκδόσεις, του 1964, στην πολιτική προσφυγιά. Η φωτογραφία με τον Αγγουλέ πίσω από τα κάγκελα της φυλακής 

από το Αρχείο Τρ. Μυλωνά. Η φωτογραφία με τον ποιητή να χαμογελά είναι τραβηγμένη από τον φωτογράφο-φωτορεπόρτερ Στέλιο Κασιμάτη.

Αναρτήθηκε από Οικοδόμος στις 9:03 π.μ.

http://stithaghi.blogspot.gr/2016/12/blog-post_31.html?spref=fb