Ο Σταύρος Ξαρχάκος είναι ένας από τους «πρωτεργάτες»
της άνοιξης του ελληνικού έντεχνου και λαϊκού τραγουδιού
της δεκαετίας του ’60 και έκτοτε τα τραγούδια του
κατέχουν μία ξεχωριστή θέση στην καρδιά των Ελλήνων.
ΕΛΛΑΔΑ.
Ο Σταύρος Ξαρχάκος, με καταγωγή από την Μάνη,
γεννήθηκε στις 14 Μαρτίου 1939 στην Αθήνα.
Εκεί είχαν γεννηθεί και οι δύο γονείς του και το πατρικό του σπίτι βρισκόταν
στην οδό Θεμιστοκλέους. Μεγαλώνοντας σπούδασε μουσική στο Ωδείο Αθηνών
και έπειτα συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι και στο Juilliard School of Music της Νέας Υόρκης. Έχει γράψει τραγούδια σε περισσότερους από 42 δίσκους, μουσική για 21 ταινίες και 15 τηλεοπτικές παραγωγές.
Ακόμη, έχει συνθέσει μουσική για αρχαία τραγωδία, δράματα,
αλλά και διεθνή μπαλέτα.
Στην αρχή της σταδιοδρομίας του, ο Σταύρος Ξαρχάκος γράφει μουσική
κυρίως για το θέατρο και τον κινηματογράφο και έτσι ξεχώρισε ως συνθέτης κινηματογραφικής και θεατρικής μουσικής.
Η πρώτη του μεγάλη επιτυχία είναι η μουσική που έγραψε το 1963 για την κινηματογραφική ταινία του Βασίλη Γεωργιάδη «Κόκκινα Φανάρια».
Τα τραγούδια «Άπονη ζωή», «Φτωχολογιά»,
τα οποία ερμήνευσε ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, και το «Παράπονο»
που ερμήνευσε η Τζένη Καρέζη.
Τα τραγούδια αυτά έγιναν πολύ σύντομα πολύ μεγάλες επιτυχίες
και ήταν τα πρώτα τραγούδια που ηχογράφησαν ο Σταύρος Ξαρχάκος
ως συνθέτης,
όπως κι ο Λευτέρης Παπαδόπουλος ως στιχουργός.
Η επιτυχία των τραγουδιών αυτών ήταν μεγάλη και αποτέλεσαν για τον ίδιο
τον συνθέτη, αλλά και για τον στιχουργό ένα πολύ δυνατό ξεκίνημα,
που τους καθιέρωσε σχεδόν ταυτόχρονα στο πάνθεον των μεγάλων δημιουργών. Με τον τίτλο «Κόκκινα Φανάρια» κυκλοφορεί και ο πρώτος του μεγάλος δίσκος που εμπλουτίζεται με τις επιτυχίες «Σαββατόβραδο στην Καισαριανή»
και ερμηνευτή τον Μπιθικώτση, «Βάλε κι άλλο πιάτο στο τραπέζι»
με ερμηνεία από την Βίκυ Μοσχολιού, όλα σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου.
Όταν από το 1965 και μετά ο μεγάλος στιχουργός και ποιητής
Νίκος Γκάτσος συνεργάστηκε με τον Σταύρο Ξαρχάκο,
αποτέλεσε άλλη μια συνεργασία πολύ γόνιμη σε μεγάλες και διαχρονικές επιτυχίες: «Άσπρη Μέρα», «Μάτια Βουρκωμένα», πάλι με την μεγάλη ερμηνεία του Μπιθικώτση, «Στου Όθωνα τα χρόνια (Ένα μεσημέρι)»,
«Με τι καρδιά τον κόσμο ν’ αρνηθώ» που ερμήνευσε ο Σταμάτης Κόκοτας
και πολλά ακόμη. Η συνεργασία Ξαρχάκου και Γκάτσου συνεχίστηκε και την δεκαετία του ’70 και στη μεταπολίτευση και με άλλα μεγάλα τραγούδια που ερμήνευσε μεταξύ άλλων και ο Νίκος Ξυλούρης όπως τα «Ήτανε μια φορά»,
«Γεια σου χαρά σου Βενετιά», «Έβαλε ο Θεός σημάδι», «Παραμύθι παραμύθι»
και πολλά άλλα.
Ο Σταύρος Ξαρχάκος, από τα τέλη της δεκαετίας του ’60,
άρχισε να γράφει και κλασική μουσική.
Μεταξύ των έργων του περιλαμβάνονται σουίτες μπαλέτου, κοντσέρτα
αλλά και συμφωνικά κομμάτια. Κορυφαίος δίσκος του θεωρείται το βραβευμένο έργο «Το Ρεμπέτικο» από το 1983, που ήταν και μουσική για την ομότιτλη ταινία
σε σκηνοθεσία του Κώστα Φέρρη. Ο Σταύρος Ξαρχάκος θεωρείται, επίσης, σπουδαίος ενορχηστρωτής με την πιο πρόσφατη ενορχηστρωτική δουλειά του
να είναι ο δίσκος «Ερημιά» του Μίκη Θεοδωράκη και του Λευτέρη Παπαδόπουλου.
Προς το τέλος της δεκαετίας του ’60 επικέντρωσε το ενδιαφέρον του στην κλασική μουσική και μελέτησε την τεχνική της (αρμονία, σύνθεση, διεύθυνση ορχήστρας). Για το σκοπό αυτό έμεινε αρκετό καιρό στο Παρίσι και τη Νέα Υόρκη,
κοντά στην Nadia Boulanger και τον David Diamond.
Στις αρχές της δεκαετίας του ’70 συνάντησε τον Leonard Bernstein
και εργάστηκε αρκετό καιρό στο πλάι του, διευθύνοντας πολλά κονσέρτα.
Έχει βραβευτεί πολλές φορές σε κινηματογραφικά και μουσικά φεστιβάλ,
όπως το Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Κινηματογράφου.
Το Μάιο του 1994 ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Adelphi της Νέας Υόρκης.
Στις αρχές του 1995 ανέλαβε την καλλιτεχνική διεύθυνση
της «Κρατικής Ορχήστρας Ελληνικής Μουσικής» (KOEM).
Ο κ. Ξαρχάκος διετέλεσε Δημοτικός Σύμβουλος στο Δήμο Αθηναίων
και Αντιδήμαρχος Πολιτιστικών Θεμάτων.
Επίσης, διετέλεσε Βουλευτής Α’ Αθηνών και Ευρωβουλευτής
από το 2000 έως το 2004.
Στις Ευρωεκλογές του 2014 έθεσε υποψηφιότητα με το ψηφοδέλτιο
της Νέας Δημοκρατίας, όμως δεν κατάφερε να εκλεγεί.
Από τον πρώτο του γάμο με την Καρλότα Ξανθοπούλου, απέκτησε μια κόρη,
την Πανδώρα Ξαρχάκου, η οποία έχει πάρει το όνομα της μητέρας του.
Η αδυναμία που τρέφει για εκείνη ο γνωστός καλλιτέχνης είναι παροιμιώδης. Πολλά, μάλιστα, από τα πιο γνωστά έργα που έχει δημιουργήσει είναι αφιερωμένα σ’ εκείνη. Πιο χαρακτηριστικό είναι το «Pandora’s Manhattan».
Από το 2015 είναι νυμφευμένος με την τραγουδίστρια Ηρώ Σαΐα, με την οποία,
το 2016, απέκτησαν δίδυμα παιδιά, ένα αγόρι και ένα κορίτσι.
Ο κ. Ξαρχάκος, σε παλαιότερη συνέντευξή του έχει δηλώσει πως
«Το τραγούδι είναι μια προσωπική έκφραση η οποία δεν μπορεί τόσο συχνά
να σου συμβαίνει, δεν γίνεται. Δεν είναι όπως κάθε μέρα που καθαρίζουμε τα δόντια μας και βάζουμε κολόνια. Το τραγούδι γράφεται με αίμα.
Είναι μια προσωπική ανάγκη, είναι ένα υπαρξιακό θέμα.
Θα έχετε παρατηρήσει ότι έχω περάσει μεγάλες δημιουργικές παύσεις.
Δεν είναι τυχαίες. Δεν μπορεί κανείς να προβάλλεται μέσα από το τραγούδι του,
να προβάλλει τις αδυναμίες του ή ό,τι άλλο.
Το τραγούδι για μένα είναι αυτά που θέλω να πω, αυτά που έχω μέσα μου
και που δεν είμαι ικανός να το κάνω με τα λόγια.
Ό,τι κι αν θέλετε να μου βγάλετε από το στόμα αποκλείεται,
γιατί δεν μπορώ αλλά και δεν θέλω».
Το 2010 κυκλοφόρησε το ορχηστρικό «Ωδή πορείας εγκώμιον».
Τον Νοέμβριο του 2011, ο Σταύρος Ξαρχάκος διηύθυνε στο «Παλλάς»
την 12μελή Κρατική Ορχήστρα Ελληνικής Μουσικής,
με έργα των Μίκη Θεοδωράκη, Μάνου Χατζιδάκι και δικά του,
σε ποίηση των Νίκου Γκάτσου, Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα,
σε μετάφραση Οδυσσέα Ελύτη, Νίκου Καζαντζάκη κ.ά.
O Σταύρος Ξαρχάκος είναι αναμφίβολα ένας από τους συνθέτες
που το έργο τους είναι συνυφασμένο με τις ζωές των Ελλήνων.
Από την αρχή της πορείας του,
οι μουσικές και τα τραγούδια του συντροφεύουν τους Ελληνες στις καλές,
αλλά και στις δύσκολες στιγμές.
Η μουσική του, ο ήχος του, έχει γερά θεμέλια στην ελληνική ψυχή.
Είναι ισχυρός, τολμηρός, υπερήφανος αλλά και γλυκός.
Ευθύς και ουσιαστικός εδώ και μισό αιώνα, ο Σταύρος Ξαρχάκος
είναι πάντοτε «δίπλα μας».
Πηγή: ellines.com
Σταύρος Ξαρχάκος: Η μουσική του «μιλά» απευθείας στην ελληνική ψυχή - Notospress.gr
