Translate

Πέμπτη 31 Δεκεμβρίου 2020

Ντροπή για την πόλη της Δράμας η τοποθέτηση προτομής του εγκληματία, συνεργάτη των κατακτητών Αντών Τσαούς


Το θέμα της πρότασης τοποθέτησης προτομής του αντικομμουνιστή και συνεργάτη των Βουλγάρων κατακτητών Αντών Τσαούς, κατά κόσμον Αντώνιου Φωστηρίδη, αρχηγού των «Εθνικών Αντάρτικων Ομάδων», ο οποίος πρωτοστάτησε στην αντικομμουνιστική δράση κατά τη διάρκεια της ΕΑΜικής Αντίστασης και του ΔΣΕ,  επανέφερε η δημοτική αρχή του δήμου Δράμας, με τον πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου να εντάσσει την πρόταση στην ημερήσια διάταξη της συνεδρίασης της Δευτέρας 9 Δεκέμβρη.

Αποτελεί πρόκληση για την πόλη του καπνεργατικού κινήματος και των ταξικών αγώνων, της ηρωικής εξέγερσης του Σεπτέμβρη του ’41 ενάντια στους φασίστες κατακτητές να προβάλλονται ομάδες και πρόσωπα σαν του Αντών Τσαούς, που στηρίχτηκαν, χρηματοδοτήθηκαν και εξοπλίστηκαν τόσο από τους Γερμανούς και Βούλγαρους κατακτητές, όσο και από τους Άγγλους ιμπεριαλιστές, με σκοπό να ανακόψουν την επιρροή και τη δράση των αντιστασιακών οργανώσεων του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ.

Την Πρωτοχρονιά του 1944, διαπράχθηκε στα βουνά της Δράμας ένα αποτρόπαιο ομαδικό έγκλημα από συμμορίες ακροδεξιών, υπό τις διαταγές ενός βρετανού ταγματάρχη, του Μίλερ, ο οποίος μάλιστα ήταν και σύνδεσμος στην Ελλάδα του Συμμαχικού Στρατηγείου Μέσης Ανατολής. Ήταν η σφαγή σε μία χαράδρα του Τσαλ-Νταγ των ανταρτών του τμήματος «Ρήγας Φεραίος» του ΕΛΑΣ.

Πρόκειται για ένα ύπουλο κι απάνθρωπο έγκλημα, μία πραγματική παγίδα θανάτου, που σχεδιάστηκε και εκτελέστηκε από τις εθνικιστικές ομάδες του Αντώνη Φωστηρίδη (Αντών Τσαούς), σε συνεργασία με τους Άγγλους, που έγινε με τον ερχομό του 1944, την 1η Ιανουαρίου στα βουνά της Λεκάνης (Τσαλ-Νταγ) και στην οποία έχασαν με φριχτό τρόπο τη ζωή τους 17 ηρωϊκοί ΕΛΑΣίτες αντάρτες.

Στο βουνό Τσαλ-Νταγ, δρούσε το τμήμα «Ρήγας Φεραίος» του ΕΛΑΣ, πολεμώντας τους Βούλγαρους φασίστες κατακτητές. Για την αποτελεσματικότερη πάλη κατά των ξένων επιδρομέων, ο ΕΛΑΣ πρότεινε συνεργασία στο ένοπλο τμήμα του Τσαούς Αντών που δρούσε στην ίδια περιοχή. Μετά από συζητήσεις ανάμεσα στα δύο μέρη, αποφασίστηκε οι άνδρες των δύο τμημάτων να γιορτάσουν με κοινό τραπέζι την Πρωτοχρονιά του 1944, προκειμένου να γνωριστούν μεταξύ τους για να υπάρξει κοινή δράση κατά των κατακτητών.

Για τις προδοτικές αυτές “υπηρεσίες” του, ο Φωστερίδης έγινε αργότερα βουλευτής του ελληνικού κοινοβουλίου (βουλευτής Δράμας με τον «Ελληνικό Συναγερμό.» )

Οι δύο διαφορετικές αντιστασιακές οργανώσεις δρούσαν διάσπαρτα σε δικιές τους περιοχές (λημέρια) στα όρη Παγγαίο, Φαλακρό, Μενοίκιο και Λεκάνη και στα δάση της Ελατιάς (Καρά -Ντερέ) και του Κοτζά – Ορμάν και είχαν συνεργαστεί περιστασιακά μέχρι τα τέλη του 1943. 

Στόχος των Άγγλων να εμποδίσουν ανάπτυξη του ΕΛΑΣ

 Ο ΕΛΑΣ από το Σεπτέμβριο του 1943 άρχισε να οργανώνεται και να αναπτύσσεται στην περιοχή ως 26ο Σύνταγμα  επιζητώντας την ένταξη όλων των αντιστασιακών ομάδων στη δύναμή του. Οι Άγγλοι, ενώ στην αρχή εφοδίαζαν με όπλα και χρήματα όλες τις αντιστασιακές οργανώσεις,  την περίοδο 1943-44 όταν ο πόλεμος άρχισε  να γέρνει υπέρ των συμμάχων, ενίσχυαν με κάθε μέσο μόνο τις εθνικιστικές ομάδες, με σκοπό να εξουδετερώσουν τον ΕΛΑΣ και να εμποδίσουν μετά τη λήξη του πολέμου το ρεύμα προς τα αριστερά. Στο πλαίσιο αυτό, ο Άγγλος ταγματάρχης Μίλερ, 1 που ήταν σύνδεσμος του στρατηγείου της Μέσης Ανατολής με τον ΕΛΑΣ Ανατολικής Μακεδονίας, το Δεκέμβριο του 1943 μετεπήδησε στο τμήμα του Αντών Τσαούς.

Σύμφωνα με τον Βαγγέλη Κωστούδη, καπετάνιο του 19ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ που δρούσε στην περιοχή των Σερρών, οι Άγγλοι για να ενισχύσουν τα αντικομμουνιστικά στοιχεία που δρούσαν στην Ανατολική Μακεδονία και να φρενάρουν την διαρκώς συνεχιζόμενη ανάπτυξη των δυνάμεων του ΕΛΑΣ, έστειλαν τον ταγματάρχη Μίλερ στις γραμμές του Αντών Τσαούς, για να συντονίζει τη δράση τους ενάντια στον ΕΛΑΣ. Όπως σημείωσε:
Ο Μίλερ, ερχόμενος από το Γενικό Αρχηγείο, πέρασε από τα δικά μας τμήματα για να πάει στο Παγγαίο. Είχαμε αυστηρή διαταγή να τον προστατέψουμε για να περάσει με ασφάλεια. Κάποια στιγμή ο Ραφτούδης μου λέει: «Θα του ζητήσω να μας κάνει ρίψεις οπλισμού και αν αρνηθεί θα τον απειλήσω». Η αλήθεια είναι ότι δικαιούμασταν μια τέτοια ρίψη με πολεμικό υλικό. Όμως εκβιασμός δεν χωρούσε. 2

Το ραντεβού μεταξύ των δύο αντάρτικων τμημάτων κλείστηκε σε μία χαράδρα μεταξύ της Μπόεβας (Καστανωτού) και Όβαβτζικ (Δρυμότοπου) Δράμας όπου είχαν το λημέρι τους οι αντάρτες του «Ρήγα Φεραίου» και όπου περίμεναν τους επισκέπτες τους κάνοντας τις ανάλογες προετοιμασίες.

Τα χαράματα της Πρωτοχρονιάς, ο ΕΛΑΣίτης σκοπός του λημεριού, διέκρινε αυτούς που περίμενε: Τους άνδρες του Αντών Τσαούς αρκετούς πολίτες από τα γύρω χωριά που κατευθύνονταν προς το λημέρι σε πανηγυρική πορεία. Κι ενώ αυτός τους καλωσόριζε, οι επισκέπτες ρίχτηκαν επάνω του και τον έσφαξαν. Ενώ αμέσως μετά κύκλωσαν τις καλύβες των ΕΛΑΣιτών και τους εξόντωσαν όλους, συνολικά 17 άντρες στον ύπνο τους. Από τγη σφαγή, γλύτωσε μόνο ο μάγειρας του «Ρήγα Φεραίου» που εκείνη τη στιγμή έλειπε από το λημέρι.

Το αποτρόπαιο έγκλημα, που έγινε με την προτροπή του Άγγλου ταγματάρχη Μίλερ, βρήκε την επιβράβευσή τους και από τους κατακτητές. Οι άνδρες του Αντών Τσαούς παρουσίασαν τα κεφάλια των τραγικά δολοφονημένων ανταρτών του ΕΛΑΣ στον Βούλγαρο πρόεδρο της κοινότητας Πλατανιάς κι αυτός, για ανταμοιβή, τους χάρισε δύο μικρά αυτόματα όπλα και το υπέρογκο για την εποχή εκείνη ποσό των 700.0000 λέβα. 3 Παραθέτουμε αυτές τις δυο εικόνες, αντί άλλων βιογραφικών του στοιχείων ή δικών μας χαρακτηρισμών.

Όπως έγραψε ο ιστορικός Τάσος Χατζηαναστασίου, οι πόντιοι οπλαρχηγοί στα όρη της Λεκάνης (Τσαλ-Νταγ) εκτιμώντας ότι ο ΕΛΑΣ θα επιχειρούσε να επεκτείνει την επιρροή του και στην περιοχή τους, όπως είχε γίνει νωρίτερα στο Παγγαίο, έδρασαν άμεσα και αποφασιστικά. «Έτσι ξεγέλασαν τους ανενημέρωτους για τα γεγονότα στο Παγγαίο αντάρτες του «Ρήγα Φεραίου» και τους επιτέθηκαν αιφνιδιαστικά, ενώ οι τελευταίοι τους περίμεναν για να συνεορτάσουν την Πρωτοχρονιά του 1944». Οι άνδρες του Φωστερίδη σκότωσαν 16-19 αντάρτες του «Ρήγα Φεραίου» και αιχμαλώτισαν άλλους δύο. Έτσι οι Πόντιοι οπλαρχηγοί εκδίωξαν ουσιαστικά από την περιοχή τους τον ΕΛΑΣ και μόνο ένα μικρό τμήμα παρέμεινε στην περιοχή του Κοτζά-Ορμάν, υπό τον Νίκο Χατζηνικολάου (Καπετάν-Μαύρος). 4

Οι δολοφονημένοι ΕΛΑΣίτες

Τα ονόματα των δολοφονημένων ΕΛΑΣιτών που έγινε δυνατό να εξακριβωθούν τα επόμενα χρόνια, ήταν:
1.    Μιχάλης Γεωργιάδης ή Παπέκης του Χαράλαμπου (ψευδώνυμο «Γέρο Σπάρτακος»), 62 ετών, κάτοικος Νικηφόρου Δράμας, μέλος του ΚΚΕ, εξόριστος από τη δικτατορία Μεταξά, από τους πρωτεργάτες της εξέγερσης της Δράμας το Σεπτέμβριο του 1941.
2.    Δημήτριος Κατσακούλης, από το ΦΩτολείβος Δράμας.
3.    Κώστας Μαυρίδης, τσαγκάρης από την Καβάλα.
4.    Καπετάν Διάκος (αγνώστων λοιπών στοιχείων)
5.    Νίκος Ράτσιος ή Ρόμπτσιος (ψευδώνυμο «Νταβέλης»), παλιίο στέλεχος του ΚΚΕ, υπάλληλος της Ένωσης Γεωργικών Συνεταιριμών Καβάλας
6.    Δράκος (αγνώστων λοιπών στοιχείων)
7.    Τάσος (αγνώστων λοιπών στοιχείων)
8.    Καρατσόλης (αγνώστων λοιπών στοιχείων)
9.    Νίκος Τερζής-Τσελέγκας, 24 χρόνων από το Ροδολίβος Σερρών, μέλος του ΚΚΕ, εθελοντής στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940-41
10. Φίλιππος Κινάζης, τσαγκάρης από την Καβάλα
11. Πρόδρομος Μπαχτετζής («Γεροβοριάς») από την Καβάλα
12. Φλώρος (αγνώστων λοιπών στοιχείων)
13. Παστουρματζής (αγνώστων λοιπών στοιχείων), παλιός αγωνιστής και πρωτοπόρος αντάρτης από το 1941
14. ΕΠΟΝίτης, έφηβος (αγνώστων λοιπών στοιχείων)
15. Ευσέβιος Μηλάς, 35 ετών, κάτοικος Νιγρίτας Σερρών, εξόριστος στον Άη-Στράτη από όπου δραπέτευσε με τη βοήθεια του ΕΛΑΝ στις 17-6-1943
16. Σάββας Ελίδης από την Καβάλα, καπνεργάτης, μέλος της ΟΚΝΕ, είχε φυλακιστεί στο Ιτζεδίν από τη δικτατορία της 4ης Αυγούστου. 5

Την μπαμπεσιά του βρετανού ταγματάρχη και των ανδρών του Αντών Τσαούς, περιέγραψε ο καπετάν-Μαύρος, επικεφαλής ενός από τα τέσσερα καπετανάτα του ΕΛΑΣ στο Τσάλ-Νταγ:
Ήταν 5 το πρωί της Πρωτοχρονιάς όταν η ληστοσυμμορία του Τσαούς Αντών και χωρικοί της Μπόεβας και Όβατζικ, ήρθαν στα λημέρια. Ο σκοπός τους γνώρισε και με το χαμόγελο στα χείλη τους ευχήθηκε για το καλό του χρόνου. Που να φανταστεί ο καϋμένος ότι έρχονταν με αυτό το σκοπό.

Τον πλησίασαν, τον αφόπλισαν, τον φίμωσαν, τον έδεσαν στην οξιά και όρμησαν σαν θηρία κυκλώνοντας τα καλύβια μας. ΟΙ αντάρτες μας όλοι κοιμούνταν ήσυχοι. Ο Τσαούς Αντών αφού κύκλωσε τα καλύβια, έδωσε το σύνθημα και τα αυτόματα άρχισαν να βάλουν ενάντια στους κοιμισμένους αντάρτες μας και πολλοί από αυτούς δεν ξύπνησαν ξανά. 6

Ο αντάρτης Κώστας Τσιατμάς που έφθασε λίγο αργότερα στον τόπο της τραγωδίας με την ομάδα του αναφέρει : «Ω ! Θεέ μου, τι να δούμε; Οι δεκαέξι σύντροφοί μας σκοτωμένοι από τους εγκληματίες του Αντών Τσαούς.  Όπως διαπιστώσαμε αμέσως μετά . . . ξεγέλασαν το σκοπό, τον πλησίασαν με κόλπο, τον αφόπλισαν, τον φίμωσαν για να μη φωνάξει και τον έδεσαν σε μια οξιά. Σε συνέχεια σκότωσαν εν ψυχρώ τα δεκάξι παλικάρια. Την ώρα εκείνη ο γερο-Σπάρτακος τράβηξε το μπιστόλι και έριξε νεκρό έναν από τους εγκληματίες, αλλά κι ο ίδιος έπεσε νεκρός με μια σφαίρα στην καρδιά. Νεκροί ήταν ο Νταβέλης, ο καπετάν Διάκος, ο Δράκος, ο Τάσος, ο Καρατσόλης, ο Τσελέγκας, ο Φλώρος, ο μικρός επονίτης των άλλων δεν θυμάμαι τα ονόματα».

Μετά το αποτρόπαιο έγκλημα, ο Μίλερ μαζί με τις ομάδες του Αντών Τσαούς  πέρασαν στο Μποζ-Νταγ. Από εκεί, έστειλε σημείωμα στον έφεδρο ανθυπολοχαγό του ΕΛΑΣ, Άγη (Ζαχαρίας Χαρτοματζίδης από την Ευκαρπία Κιλκίς) και τον καλούσε να πάει κοντά του για να «συνεννοηθούν» σχετικά με τα σημεία που θα γίνονταν οι ρίψεις οπλισμού από τα συμμαχικά αεροπλάνα.
Ο Άγης, που δεν είχε πληροφορηθεί τη δολοφονία μαχητών του «Ρήγα Φεραίου» στο Τσαλ-Νταγ, πήγε στη συνάντηση με δέκα ΕΛΑΣίτες. Ο Μίλερ αφού παρέσυρε τον Άγη και τους συντρόφους του στα ακατοίκητα χωριά Πεπελές και Ζιρνοββίτσα, προσπάθησε να τον πείσει να γίνει όργανό του. Και όταν ο Άγης αρνήθηκε την πρόταση, τότε ο Μίλερ με τους ενόπλους του Αντών Τσαούς Παντελή, Μικρόπουλο, Πετράκη και Αναστάς-Αγά, τον συνέλαβαν, μαζί με οκτώ από τους δέκα αντάρτες της ακολουθίας του, καθώς δύο κατόρθωσαν να διαφύγουν. Και αφού τους τυράννησαν φριχτά, στη συνέχεια τους εκτέλεσαν.

Ο ένας από τους δύο αντάρτες του ΕΛΑΣ που ξέφυγαν από την παγίδα, ο Νίκος Τόλιος (ψευδώνυμο «Θείος») διηγήθηκε αργότερα στο στέλεχος της ΕΠΟΝ Γιάννη Σαμαρά (Ορέστη) το πώς έγινε το μακελειό στην ομάδα του Άγη:
Όταν φτάσαμε στο λημέρι, ήταν νύχτα. Μας σταμάτησαν σε μία στροφή και μας είπαν να προχωρήσουμε ένας-ένας, για να μη μας αντιληφθούν δήθεν οι Βούλγαροι. Πρώτος πήγε ο Άγης. Εγώ ήμουνα τελευταίος. Ο προηγούμενος από μένα προχώρησε και χάθηκε στη στροφή. Άκουσα μια σπαραχτική πνιγμένη κραυγή. Φοβήθηκα και το έβαλα στα πόδια και γλίτωσα. Μόλις περνούσαν ένας-ένας τη στροφή, τους έσφαζαν σαν αρνιά. Έτσι εξοντώθηκε όλο το τμήμα του Άγη. 7

«Από την προηγούμενη μέρα», όπως γράφει ο Τάσος Ακοκκαλίδης που πήρε μέρος στα γεγονότα, «ανύποπτοι όλοι οι άνδρες, είχαμε ετοιμάσει διάφορα φαγώσιμα και μερικά ποτά. Κοιμηθήκαμε το βράδυ ήσυχα αφού είχαμε καθορίσει πως θα περιποιούμασταν όσο μπορούσαμε καλύτερα τους επισκέπτες μας. . . Οι άνδρες του Αντών Τσαούς, παρακινούμενοι από τον ξένο δαίμονα, όρμησαν στο λημέρι μας και με απανωτές ριπές πολυβόλου εξόντωσαν όλη την ομάδα μας. Η μέρα της αγάπης, μεταβλήθηκε σε μέρα φρίκης. . .»
Όπως ανέφερε ο Καβαλιώτης αντιστασιακός Γιώργος Πέγιος, «τις παραμονές, της γιορτής της αγάπης και της ειρήνης, ο αρχηγός των εθνικών ανταρτικών δυνάμεων Φωστερίδης, έστειλε μήνυμα στον αρχηγό των ανταρτικών δυνάμεων του ΕΛΑΣ, τον Καπετάν Τζαβέλα (Ρόμτσος), ότι ο ίδιος και πολλοί άνδρες τους επιθυμούσαν τον κοινό γιορτασμό των Χριστουγέννων. Το μήνυμα έλεγε, πως η κοινή γιορτή θα γιορτάζονταν στα λημέρια των ελασιτών». 8

Μετά την παγίδα θανάτου και τη σφαγή των ανταρτών του «Ρήγα Φεραίου» και του Άγη, στις αρχές Ιανουαρίου 1944, επέρχεται ο οριστικός διαχωρισμός των ένοπλων ομάδων σε τμήματα του ΕΛΑΣ, και σε ακροδεξιούς «εθνικιστές» αντάρτες υπό τοπικούς οπλαρχηγούς, οι οποίοι στις αρχές Φεβρουαρίου 1944 με την ενίσχυση των Βρετανών, συγκροτούνται σε ενιαία αντιστασιακή οργάνωση με την επωνυμία «Εθνικαί Ανταρτικαί Ομάδες» (ΕΑΟ). 9

Είναι η απαρχή των σκληρών εμφύλιων συγκρούσεων στην περιοχή, με την υποκίνηση των Άγγλων «συμμάχων», κατά τις οποίες θα ρεύσουν ποταμοί αίματος και φρικαλεότητες που θα μείνουν στην ιστορία.

Η εξόντωση των ΕΛΑΣίτικων τμημάτων του «Ρήγα Φεραίου» και του Άγη, έδωσε την ευκαιρία στους Βούλγαρους φασίστες κατακτητές να οργανώσουν λίγο αργότερα, στις 11 Φεβρουαρίου 1944, μεγάλη εκκαθαριστική επιχείρηση στα ίδια βουνά, πιστεύοντας ότι θα εξοντώσουν τα υπολείμματα των ανταρτών. Το τάγμα του ΕΛΑΣ, που είχε διοικητή τον έφεδρο αξιωματικό Καραϊσκάκη, ο οποίος είχε μεγάλη αντάρτικη πείρα και ήταν πολύ ριψοκίνδυνος, διέταξε τη σύμπτυξη των τμημάτων, όταν οι Βούλγαροι ανέβηκαν στο βουνό, για να αποφύγουν περικύκλωσή τους.

Όμως, η διμοιρία των ΕΠΟΝιτών του Τάγματος, παρέμεινε στη θέση της και πολέμησε με το νεανικό ενθουσιασμό των μελών της, καθηλώνοντας με τα πυρά της τους κατακτητές επί πολλή ώρα. Ύστερα από αυτό, αναγκάστηκαν και τα άλλα τμήματα να σταματήσουν τη σύμπτυξη και να υποστηρίξουν με τα πολυβόλα τους νέους για να μη κυκλωθούν. Έτσι γενικεύθηκε η μάχη και οι Βούλγαροι καθηλώθηκαν παντού. Ενώ με τη βοήθεια και των όλμων τμήματος του έφεδρου αξιωματικού Π.Παντελίδη που χτυπούσαν με επιτυχία τις θέσεις του εχθρού, βοήθησαν τους νέους να απαγκιστρωθούν, ενώ οι κατακτητές είχαν πάρει ένα σκληρό μάθημα. 10

Στοιχεία και μαρτυρίες για τον Μίλερ

«Ο διοικητής της Βρετανικής Στρατιωτικής Αποστολής», ταγματάρχης Γκάϊ Μάϊκλθγαίητ (Μίλερ), έπεισε τον διοικητή του ΕΛΑΣ Στέφανο Χαρτοματζίδη (Άγη), να πάνε στο Μυρσίνερο για συνεννοήσεις, όπου ο μεν πρώτος «απήχθη» οικειοθελώς από τους άντρες του Τσακιρίδη, ο δε δεύτερος εκτελέστηκε. Τελικά, οι άντρες του Τσακιρίδη επέστρεψαν στα λημέρια του Φωστερίδη, έχοντας μαζί τους και τη ΒΣΑ». 11
Ήταν τέτοιο το αντικομμουνιστικό μένος του Μίλερ κατά του ΕΛΑΣ και του ΕΑΜ, ώστε έφτασε στο σημείο, χωρίς καμία συνεννόηση με τους ανωτέρους του, να μεταβεί το δεύτερο δεκαήμερο του Σεπτέμβρη 1944 στη Σόφια για να διαπραγματευθεί την είσοδο των αντρών του Αντών Τσαούς στις ελληνικές πόλεις της Ανατολικής Μακεδονίας, αποκλείοντας από αυτές το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Για το θέμα αυτό, ο Χατζηαναστασίου, με βάση έγγραφα του Φόρεϊν Όφις, 12  σημείωσε:
«Οι πρωτοβουλίες αυτές του Μάϊκλθγαίητ (Μίλερ) αποδοκιμάστηκαν από τη Βρετανική κυβέρνηση, αλλά έδωσαν την ευκαιρία στον Διοικητή του 2ου βουλγαρικού Σώματος Στρατού, στρατηγό Ασέν Σιράκοφ, που έδρευε στη Δράμα, να διατάξει στις 18 Σεπτεμβρίου 1944 τον αποκλεισμό των μονάδων του ΕΛΑΣ που είχαν εισέλθει στην πόλη στις 16 του μηνός, στο Ινστιτούτο Καπνού». 13
Ο συνταγματάρχης Κώστας Κωνσταντάρας που εκείνη την εποχή ήταν στρατιωτικός διοικητής του 26ου Συντάγματος Ανατολικής Μακεδονίας του ΕΛΑΣ, έχοντας προσωπική εμπειρία για τις ραδιουργίες του πανούργου και δολοπλόκου Βρετανού ταγματάρχη, έγραψε αργότερα:
«Μέσα στην όλη πυρετώδη προετοιμασία της, η ηγεσία του ΕΑΜ Ανατολικής Μακεδονίας, έφερε από την Ελεύθερη Ελλάδα τον Αύγουστο του 1943 και τον Άγγλο ταγματάρχη Μίλερ. Πήγε και τον πήρε η γυναίκα του Πέτρου (Γιώργη Ερυθριάδη), η Έλληον έφεραν στο Παγγαίο για σύνδεσμο το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής. Να κάνει στους αντάρτες ρίψεις οπλισμού και να φέρνει εντολές για σαμποτάζ καθώς και ειδικές αποστολές που θα εξυπηρετούσαν τα συμμαχικά σχέδια επιχειρήσεων.
Μα αυτός μισούσε τον ΕΛΑΣ και αποδείχθηκε γνήσιος εκπρόσωπος της πολιτικής του «διαίρει και βασίλευε».
Δεν άργησε να πληροφορηθεί ότι στα απέναντι βουνά της Δράμας και του Τσαλ-Νταγ υπήρχαν χωριά χωρίς ΕΑΜική επιρροή και Καπεταναίοι με αντικομμουνιστική διάθεση, εξ αιτίας των γεγονότων του 1941, τους οποίους όμως είχε αρχίσει να προσελκύει η δύναμη και η αίγλη του ΕΛΑΣ. Καθώς ήταν αδίστακτος, έβαλε αμέσως σε ενέργεια τα αντιεαμικά σχέδιά του. Πράκτορές του ρίχτηκαν με αλεξίπτωτα στην περιοχή των εθνικιστών, οι οποίοι και έσπρωξαν τον Αντών Τσαούς στο στυγερό έγκλημα της Πρωτοχρονιάς του 1944 […]
Δέκα μέρες αργότερα, ο Μίλερ παρέσυρε στα βουνά της Δράμας τον αξιωματικό του ΕΛΑΣ, Άγη, διοικητή του τάγματος του Μποζ-Νταγ Σερρών και τον παρέδωσε μαζί με τη μικρή συνοδεία του στα ίδια δολοφονικά χέρια…». 14
Και ο Στέργιος Βαλιούλης περιέγραψε ως εξής με τη γλαφυρή του πέννα την ομαδική σφαγή:
«Τα Αντωντσαουσικά καπετανάτα, με καθοδηγητή τον μεγάλο … φιλέλληνα Μίλερ, το θαρρούσαν για βιλαέτι τους (το Τσάλ Νταγ) και πότε με μπαμπεσιές, πότε με λυσσασμένες επιθέσεις δεν άφηναν τους δικούς μας σε χλωρό κλαρί. Χαρακτηριστικό  αλλά και τραγικό στις συνέπειές του, ήταν το απάνθρωπο, το ειδεχθές έγκλημα της Πρωτοχρονιάς του 1944. Η ιστορία είναι απλή. Οι Αντωντσαούσηδες βασίστηκαν στη φλογερή πεθυμιά των ΕΛΑΣιτών να συνεργαστούν όλοι οι Έλληνες για να χτυπήσουν μαζί τους κατακτητές της πατρίδας». 15

Τα τελευταία χρόνια στα πλαίσια του «κλίματος» των «ίσων αποστάσεων», της «αμφισβήτησης» και του «ξαναγραψίματος» της ιστορίας… χωρίς τις «παρωπίδες» και τις «στρεβλώσεις» της «ιδεολογικής ηγεμονίας της αριστεράς» εντείνεται η προσπάθεια να προβάλλονται άτομα της ποιότητας του Φωστερίδη ως αντιστασιακοί που πολέμησαν τους καταχτητές. Το παρελθόν τους, όμως, έμεινε ανεξίτηλα γραμμένο στις μνήμες όσων επέζησαν και δεν θα σβήσει όσες γενιές και να περάσουν. Όσο για το παρόν, οι τοπικές οργανώσεις της Χρυσής Αυγής δίνουν κάθε χρόνο… «δυναμικό» στις τελετές προς τιμή του Αντών Τσαούς και των ομοίων του.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1. Ο Βρετανός ταγματάρχης Γκάϊ Μάϊκλθγαίητ, με το ψευδώνυμο «Μίλερ», ήταν ο διοικητής της Βρετανικής Στρατιωτικής Αποστολής (ΒΣΑ) στην Ελλάδα και φυσικά δεν έκανε του κεφαλιού του αλλά προφανώς ενεργούσε καθ’ υπόδειξη του Λονδίνου!
2. Βαγγέλης Κωστούδης, Η ΕΑΜική αντίσταση και ο Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας  στην περιοχή των Σερρών 1940-1949, Αθήνα 2010, Σύγχρονη Εποχή, σ.73
3. Στέργιος Βαλιούλης, Πολίτης Β΄ κατηγορίας, Αθήνα 1975, Gutenberg, σ. 268 και Κώστας Κωνσταντάρας, Αγώνες και διωγμοί, Αθήνα 1964, χ.ε., σ.116
4.  Τάσος Χατζηαναστασίου, «Η Εθνική Αντίσταση κατά της Βουλγαρικής Κατοχής», στο Η Βουλγαρική Κατοχή στην Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη 1941-1944, επιμέλεια Ξανθίππης Κοτζαγεώργη-Ζυμάρη, Θεσσαλονίκη 2002, Παρατηρητής, σ.214
5.  Έπεσαν για τη ζωή, έκδοση της Κ.Ε. του ΚΚΕ, τ. 4ος Α΄, Αθήνα    2001, σ.21-22
6.  Κώστας Κωνσταντάρας, Αγώνες και διωγμοί, Αθήνα 1964, χ.ε., σ.116
7. Βαγγέλης Κωστούδης, Η ΕΑΜική αντίσταση και ο Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας  στην περιοχή των Σερρών 1940-1949, Αθήνα 2010, Σύγχρονη Εποχή, σ.73
8.  Γιώργος Πέγιος, Κατοχή – Αφελληνισμός – Εθνική Αντίσταση (1941 – 1944, (προσωπική μαρτυρία γεγονότων στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη
9. Τάσος Χατζηαναστασίου, ό.π., σ.217
10. Κώστας Κωνσταντάρας, ό.π., σ.116
11. Τάσος Χατζηαναστασίου, «Η Εθνική Αντίσταση κατά της Βουλγαρικής κατοχής», στο Η Βουλγαρική κατοχή στην Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη 1941-1944, Θεσσαλονίκη 2002, Παρατηρητής, σ.215)
12.  FO 371/43610, R 14913, ΕGB/GR/7883, 19 September 1944, Box-shall to Laskey.
13. Τάσος Χατζηαναστασίου, στο ίδιο, σ. 231
14. Κώστας Κωνσταντάρας,  Αγώνες και Διωγμοί, Αθήνα 1964, χ.ε., σ.123-124
15. Στέργιος Βαλιούλης, Πολίτης Β΄ κατηγορίας, Αθήνα 1975, Gutenberg, σ. 268

Πηγή: e-prologos, με στοιχεία από την katiousa.gr και ethniki-antistasi-dse.gr

https://www.imerodromos.gr/ntropi-gia-tin-poli-tis-dramas-i-topothetisi-protomis-toy-egklimatia-synergati-ton-kataktiton-anton-tsaoys143153-2/

Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2020

Η δημιουργία της ΕΣΣΔ




 Η δημιουργία, 30/1/1922, της Ενωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (ΕΣΣΔ)


«Η δημιουργία της Σοβιετικής Ενωσης υπήρξε η προοδευτική, φιλολαϊκή ένωση, σε αντίθεση με τις "Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης μέσα σε καπιταλιστικό καθεστώς", που "είτε είναι απραγματοποίητες είτε είναι αντιδραστικές", όπως πρόβλεψε ο Λένιν.

Σήμερα, οι ιμπεριαλιστικές ενώσεις διαπερνώνται από αξεπέραστες αντιθέσεις. Τον ανταγωνισμό τους για κυριαρχία τον γεννά η ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής. Οι σχέσεις της ΕΕ με άλλα κράτη και στο εσωτερικό της διέπονται από την ανισοτιμία και την επιβολή.
Η σοβιετική εξουσία αντιπαρατέθηκε με τον εθνικισμό, τον τοπικισμό, την ξενοφοβία. Αναγνώρισε το δικαίωμα κάθε λαού στην αυτοδιάθεση μέχρι του πλήρους αποχωρισμού. Προώθησε τον αμοιβαίο σεβασμό και την ισοτιμία ανάμεσα στα έθνη και τις εθνότητες, καλλιέργησε και υλοποίησε την ιδέα της εθελοντικής τους συνένωσης στο ενιαίο πλαίσιο της Σοβιετικής Ενωσης.
Βάση αυτής της πολιτικής ήταν ο Προλεταριακός Διεθνισμός, η μόνη αρχή που η συνεπής εφαρμογή της μπορεί να διασφαλίζει σεβασμό της εθνικής, γλωσσικής και πολιτισμικής ιδιαιτερότητας και την ενιαία συμμετοχή στην πορεία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης. Αντίθετα, η παραβίαση του Προλεταριακού Διεθνισμού, ιδιαίτερα σε συνθήκες συσσώρευσης εσωτερικών προβλημάτων, διαμορφώνει έδαφος για την άμβλυνση και χαλάρωση των δεσμών, ακόμα και για την εναντίωση στην ενοποίηση». (Από τη Διακήρυξη της ΚΕ του ΚΚΕ για τα 90 χρόνια της μεγάλης Οχτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης στη Ρωσία (1917).




Ο σοσιαλισμός και το Εθνικό Ζήτημα

Η Μεγάλη Οχτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση, στα 1917, ήταν το μεγαλύτερο κοσμοϊστορικό γεγονός του 20ού αιώνα. Ηταν η πρώτη φορά στην Ιστορία της ανθρωπότητας που η εργατική τάξη με τους συμμάχους της, ανατρέποντας τον καπιταλισμό, εγκαθίδρυε τη δική της εξουσία, οργάνωνε το εργατικό κράτος, ανοίγοντας το δρόμο για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού- κομμουνισμού. Αλλά πέντε χρόνια μετά, το Δεκέμβρη του 1922, οι λαοί της πρώην τσαρικής Ρωσίας, έκαναν ένα ποιοτικό άλμα στην εφαρμογή του προλεταριακού διεθνισμού. Η επανάσταση τόλμησε και πέτυχε τη σε ισότιμη βάση συνένωση των διαφορετικών εθνών ιδρύοντας την Ενωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (ΕΣΣΔ).
Ετσι, η σοβιετική εξουσία έβαζε τις βάσεις για τη λύση σ' ένα από τα πιο δύσκολα ζητήματα, το «Εθνικό Ζήτημα», άλυτο στον καπιταλισμό. Ο καπιταλισμός αντιμετωπίζει αυτό το ζήτημα με σχέσεις κυριαρχίας, υποταγής και καταπίεσης, άρα ανισοτιμίας, λόγω των εκμεταλλευτικών σχέσεων. Με τη σοσιαλιστική επανάσταση, οι λαοί απελευθερώνονται από τα δεσμά της ταξικής εκμετάλλευσης. Παύουν να υποδαυλίζονται οι εθνικιστικές αντιθέσεις ως συνέπεια των ενδοκαπιταλιστικών αντιθέσεων. Και συνενώνονται στη δική τους εξουσία, κοινωνικά απελευθερωμένοι, για τον κοινό τους σκοπό, την οικοδόμηση της δικής τους κοινωνίας. Ολ' αυτά αποτυπώνονταν και στη Διακήρυξη ίδρυσης της ΕΣΣΔ, που διάβασε στο 1ο Συνέδριο των Σοβιέτ ο Ι. Β. Στάλιν:

«Η θέληση των λαών των Σοβιετικών Δημοκρατιών - υπογραμμιζόταν στο κείμενο της ιδρυτικής διακήρυξης - που συνήλθαν τελευταία στα συνέδρια των Σοβιέτ τους και πήραν ομόφωνα την απόφαση για το σχηματισμό της "Ενωσης των Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών", αποτελεί σίγουρη εγγύηση ότι η Ενωση αυτή είναι εθελοντική συνένωση ισότιμων λαών, ότι για κάθε Δημοκρατία είναι εξασφαλισμένο το δικαίωμα της ελεύθερης αποχώρησης από την Ενωση, ότι η είσοδος στην Ενωση είναι ανοιχτή σε όλες τις Σοσιαλιστικές Σοβιετικές Δημοκρατίες, και σ' αυτές που υπάρχουν, και σε κείνες που μπορεί να γεννηθούν στο μέλλον, ότι το νέο ενωσιακό κράτος θα είναι το άξιο επιστέγασμα των αρχών της ειρηνικής και αδελφικής συνεργασίας των λαών που δημιουργήθηκαν ακόμα από τον Οκτώβρη του 1917, ότι θα αποτελέσει σίγουρο προπύργιο ενάντια στον παγκόσμιο καπιταλισμό και καινούριο αποφασιστικό βήμα στο δρόμο της Ενωσης των εργαζομένων όλων των χωρών σε μια Παγκόσμια Σοσιαλιστική Σοβιετική Δημοκρατία».
Η Ενωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (ΕΣΣΔ) ήταν το μεγαλύτερο σε έκταση κράτος, το δεύτερο σε οικονομική και στρατιωτική ισχύ και η τρίτη χώρα σε πληθυσμό. Στα εδάφη της, υπήρχαν πάρα πολλά έθνη.

Ποιο ήταν το πολυεθνικό σοσιαλιστικό κράτος;

Στην ΕΣΣΔ, το 1922, ενώθηκαν η Ρωσική Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία, η Ουκρανική ΣΣΔ, η Λευκορωσική ΣΣΔ και η Σοβιετική Ομοσπονδιακή Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Υπερκαυκασίας (αποτελούμενη από τη Γεωργία, την Αρμενία, και το Αζερμπαϊτζάν). Ολες αυτές οι Δημοκρατίες είχαν εμφανιστεί μετά την Οχτωβριανή Επανάσταση. Από το 1956 έως και το 1991 χρονιά της οριστικής ανατροπής, στην ΕΣΣΔ υπήρχαν 15 ενωσιακές Δημοκρατίες.
Πριν από την Οχτωβριανή Επανάσταση, στη σύνθεση της Ρωσικής Αυτοκρατορίας ο μη ρωσικός πληθυσμός έφτανε το 57% και την ίδια ώρα αυτοί οι λαοί βίωναν και την εθνική καταπίεση. Αυτή εκφραζόταν με διαφορετικό βαθμό και μεθόδους στις πιο αναπτυγμένες περιοχές της αυτοκρατορίας (Φινλανδία, Πολωνία, Βαλτική, Ουκρανία) και διαφορετικά στις καθυστερημένες οικονομικά και πολιτιστικά περιοχές της Κεντρικής Ασίας και του Καυκάσου.
Συχνά η τσαρική κυβέρνηση προχωρούσε στην αναδιανομή της γης υπέρ διαφόρων Ρώσων αξιωματούχων, αριστοκρατών και κουλάκων, σε βάρος των ντόπιων πληθυσμών, σε περιοχές όπως του Καζαχστάν, της Κεντρικής Ασίας, της Μπασκίριας κ.ά.

Μια άλλη μορφή οικονομικής καταπίεσης ήταν η φορολογική πολιτική του τσαρισμού, η οποία στις εθνικές περιφέρειες ήταν υψηλότερη σε σχέση με την κεντρική Ρωσία. Εκεί επίσης οι συνθήκες δουλειάς ήταν χειρότερες και ταυτόχρονα ίσχυαν διαφοροποιήσεις στους μισθούς για τους Ρώσους και τους εργάτες άλλων εθνών, σε βάρος των τελευταίων.
Σ' ό,τι αφορά την πολιτιστική καταπίεση, η τσαρική πολιτική της ρωσοποίησης των εθνικών περιφερειών οδηγούσε σε μέτρα περιορισμού της χρήσης των υπόλοιπων γλωσσών, της διδασκαλίας τους σε σχολεία, της ύπαρξης θεάτρων και άλλων πολιτιστικών ιδρυμάτων των μη ρωσικών πληθυσμών, ακόμη και σε περιορισμούς της χρήσης των άλλων γλωσσών.

Η οικονομική, πολιτιστική καταπίεση συμπληρωνόταν και από την πολιτική καταπίεση. Βεβαίως, γενικότερα τα πολιτικά δικαιώματα ήταν πολύ περιορισμένα για την εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα επί τσαρισμού, όμως επιπλέον υπήρχε και το εθνικό «φιλτράρισμα», με βάση σχετικό νόμο δεν είχαν κανένα εκλογικό δικαίωμα οι λαοί της Σιβηρίας και της Κεντρικής Ασίας, ενώ περιορισμένη ήταν και η εκπροσώπηση των λαών του Καυκάσου και της Πολωνίας. Καθόλου δικαιώματα δεν είχαν οι νομαδικοί λαοί, ενώ δεν μπορούσαν να εκλεγούν όσοι δε γνώριζαν τη ρώσικη γλώσσα.

Οι μη ρωσικοί πληθυσμοί είχαν επίσης περιορισμούς στη μετακίνησή τους, ενώ υπήρχαν και περιορισμοί στην απόκτηση περιουσίας.
Ενα σημαντικό «εργαλείο» της «εθνικής πολιτικής» του τσαρισμού στο πλαίσιο της διατήρησης της αυτοκρατορίας ήταν το να στρέφει τον ένα λαό ενάντια στον άλλο και να καλλιεργεί το εθνικό μίσος ανάμεσά τους.

Ο πληθυσμός της ΕΣΣΔ ήταν το 1989 περίπου 286,7 εκατομμύρια και είχε σχεδόν διπλασιαστεί κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα. Κι αυτό παρά τις τεράστιες δυσκολίες και καταστροφές που είχε προκαλέσει η ξένη ιμπεριαλιστική επέμβαση μετά την Επανάσταση και ο εμφύλιος πόλεμος, όπως και οι τεράστιες απώλειες τουλάχιστον 25 εκατομμυρίων ανθρώπων, κατά τη διάρκεια του Β` Παγκοσμίου Πολέμου.

Η Σοβιετική Ενωση ήταν ένα πολυεθνικό κράτος, στο οποίο κατοικούσαν πάνω από 100 έθνη κι εθνότητες, με διαφορετική γλώσσα, πολιτισμικά χαρακτηριστικά, ήθη κι έθιμα, που η τύχη τους συνδέθηκε μέσα στο πλαίσιο της ΕΣΣΔ.

Στην ΕΣΣΔ, εκτός από τις 15 Ενωσιακές Δημοκρατίες (Ρωσίας, Ουκρανίας, Λευκορωσίας, Αζερμπαϊτζάν, Αρμενίας, Γεωργίας, Ουζμπεκιστάν, Τουρκμενίας, Τατζικιστάν, Καζαχστάν, Κιργιζίας, Μολδαβίας, Λιθουανίας, Λετονίας, Εσθονίας), υπήρχαν ακόμη 20 αυτόνομες Δημοκρατίες, 8 αυτόνομες περιοχές και 10 αυτόνομες Περιφέρειες. Ολες αυτές οι Δημοκρατίες και αυτόνομες επικράτειες ήταν δημιουργημένες πάνω σε εθνική βάση, στη βάση του κυρίαρχου έθνους σε κάθε Δημοκρατία ή περιοχή, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι εκεί υπήρχαν αποκλειστικά εκπρόσωποι αυτού του έθνους ή ότι υπήρχε κάποια προνομιακή μεταχείριση αυτού του έθνους, σε σχέση με τους υπόλοιπους Σοβιετικούς πολίτες, που κατοικούσαν εκεί.
Σε δύο σοβιετικές Δημοκρατίες το ποσοστό του κυρίαρχου έθνους ήταν αρκετά χαμηλό, στο Καζαχστάν οι Καζάχοι ήταν μόλις το 36% και στην Κιργιζία οι Κιργίζιοι μόλις 41%.
Πιο ομογενοποιημένη ήταν η Αρμενία, όπου το ποσοστό των Αρμενίων έφτανε το 90%.
Στη Ρωσία, στη Λευκορωσία και το Αζερμπαϊτζάν το ποσοστό του κυρίαρχου έθνους ήταν πάνω από το 80%.

Στο πλαίσιο της ΕΣΣΔ υπήρχαν διάφορες εθνολογικές κατηγορίες. Οι κυριότερες από αυτές ήταν:
Οι Σλάβοι, που αποτελούνταν από τους Ρώσους, τους Ουκρανούς και τους Λευκορώσους. Το ποσοστό τους στην εθνολογική σύνθεση της ΕΣΣΔ ξεκίνησε το 1922 από το 85% και σταδιακά έπεσε στο 70% το 1989, εξαιτίας του μεγαλύτερου ρυθμού γεννήσεων που είχαν άλλες εθνολογικές κατηγορίες. Το 1989 οι Ρώσοι αποτελούσαν μόλις το 51% των κατοίκων της ΕΣΣΔ.
Στην Κεντρική Ασία ζούσαν οι τουρανικοί λαοί των Ουζμπέκων, Καζάχων, Κιργίζιων και των Τουρκμένων, καθώς και οι Τατζίκοι που είναι περσικό φύλο και, συνολικά, το 1989 ήταν 34 εκατομμύρια (ενώ εκεί ζούσαν και 11 εκατομμύρια Ρώσοι, κυρίως στις πόλεις).
Στον Καύκασο υπήρχε ένα μωσαϊκό λαών και εθνοτήτων. Κυριότεροι από αυτούς ήταν οι Γεωργιανοί, οι Αρμένιοι και οι Αζέροι. Αυτά τα 3 έθνη αποτελούσαν τα 2/3 του μη σλαβικού πληθυσμού (περίπου 15 εκατομμύρια) που ζούσε εκεί το 1989.

Οι λαοί της Βαλτικής (5,5 εκατομμύρια) Λιθουανοί, Λετονοί και Εσθονοί.
Εκπρόσωποι άλλων εθνών, που έφταναν το 1989 το 10% του πληθυσμού της ΕΣΣΔ.
Κατακτήσεις της Οχτωβριανής Επανάστασης
Μια τεράστια κατάκτηση της Οχτωβριανής Επανάστασης, το 1917, ήταν η ανακήρυξη των παρακάτω αρχών στην εθνική πολιτική:
  • Αναγνώριση του δικαιώματος των εθνών στην αυτοδιάθεση.
  • Δικαίωμα στην ισότητα και στην κυριαρχία.
  • Ελεύθερη ανάπτυξη των εθνικών μειονοτήτων.
Ετσι, καταρχήν, ως αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής, μια σειρά από έθνη, που ζούσαν στο πλαίσιο της «φυλακής των λαών» (όπως είχε χαρακτηριστεί η Τσαρική Αυτοκρατορία), απέκτησαν μετά την Επανάσταση του 1917 τις δικές τους χώρες. Εμφανίστηκαν Πολωνία, Φινλανδία, Λετονία, Λιθουανία, Εσθονία, καθώς και οι Σοβιετικές Δημοκρατίες της Υπερκαυκασίας, της Λευκορωσίας και της Ουκρανίας. Τα δικαιώματα των λαών, που δεν επιθυμούσαν να αποκτήσουν ξεχωριστά κράτη, κατοχυρώθηκαν συνταγματικά από τη Σοβιετική Εξουσία.

Ταυτόχρονα, για την αποτελεσματικότητα της πάλης ενάντια στην ιμπεριαλιστική επέμβαση και την εσωτερική αντεπανάσταση, οι Σοβιετικές Δημοκρατίες συγκρότησαν αρχικά μια πολιτικο-στρατιωτική και οικονομική συμμαχία και λίγα χρόνια αργότερα τέθηκε το ζήτημα της ενοποίησής τους σ' ένα ενιαίο πολυεθνικό κράτος. Το 1ο Πανρωσικό Συνέδριο των Σοβιέτ, που συνήλθε στις 30 του Δεκέμβρη 1922, βασιζόμενο στην ελεύθερη βούληση των λαών, διακήρυξε τη δημιουργία της ΕΣΣΔ. Το πρώτο Σύνταγμα της Σοβιετικής Ενωσης (1924) κατοχύρωσε νομοθετικά τη συνένωση των σοβιετικών Δημοκρατιών σε ενιαίο πολυεθνικό κράτος, στη βάση της κυριαρχίας τους και της πλήρους ισοτιμίας. Οι πολίτες της ΕΣΣΔ απόκτησαν έτσι την ίση νομική δυνατότητα να χρησιμοποιούν τη μητρική γλώσσα τους και τις γλώσσες των άλλων λαών της Σοβιετικής Ενωσης στα σχολεία, στον Τύπο, στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση.

Βάση αυτής της πολιτικής ήταν ο Προλεταριακός Διεθνισμός, η μόνη αρχή που η συνεπής εφαρμογή της μπορεί να διασφαλίζει σεβασμό της εθνικής, γλωσσικής και πολιτισμικής ιδιαιτερότητας και την ενιαία συμμετοχή στην πορεία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης.
Χαρακτηριστικά, το Ανώτατο Σοβιέτ της ΕΣΣΔ αποτελούνταν από δύο ισότιμα σώματα: Το Σοβιέτ της Ενωσης, η συγκρότηση του οποίου γινόταν στη βάση του μεγέθους του εκλογικού σώματος της κάθε περιοχής και το Σοβιέτ των Εθνοτήτων, όπου όλες οι Ενωσιακές Δημοκρατίες εκπροσωπούνταν από 32 βουλευτές, από 11 κάθε αυτόνομη Δημοκρατία, από 3 κάθε αυτόνομη περιοχή κι από 1 κάθε αυτόνομη Περιφέρεια.

Στη βάση της εθνικής πολιτικής του σοβιετικού, σοσιαλιστικού κράτους, τέθηκε η λενινιστική αρχή της εθελοντικής ένωσης των εθνών. Με την εξάλειψη των εκμεταλλευτών (της αστικής τάξης και των κουλάκων), οι λαοί της χώρας είχαν τη δυνατότητα της ελεύθερης οικονομικής, πολιτικής και πολιτιστικής ανάπτυξης.

Το σοβιετικό σύστημα βοήθησε στην ανύψωση ιδιαίτερα εκείνων των εθνών, που ήταν σε βαθιά καθυστέρηση κατά τη διάρκεια της προεπαναστατικής Ρωσίας. Με την καθοδήγηση του Κομμουνιστικού Κόμματος και τη συνδρομή άλλων Σοβιετικών πολιτικών και μαζικών οργανώσεων, καταπολέμησε τον αναλφαβητισμό, πολλά έθνη απέκτησαν το δικό τους γραπτό λόγο. Πρέπει ακόμη να σημειωθεί πως στο πλαίσιο του σοσιαλισμού ολοκληρώθηκε η διαδικασία διαμόρφωσης μιας σειράς εθνών, κυρίως στην περιοχή της Κεντρικής Ασίας.
Κοινός στόχος όλων, άσχετα από την εθνική καταγωγή τους, ήταν η οικοδόμηση της κομμουνιστικής κοινωνίας. Πάνω σ' αυτήν την κοινή βάση και μέσα στο πλαίσιο της κοινής ιστορικής διαδρομής, των οικονομικών σχέσεων και της κοινωνικο-πολιτικής δομής, άρχισε να εμφανίζεται μια νέα ιστορικο-κοινωνική έννοια, ο σοβιετικός λαός.

Το γεγονός ότι ριζικά και μέσα σε διάστημα λίγων δεκαετιών χτυπήθηκε ο εθνικισμός, η αντίληψη της υπεροχής του ενός έθνους πάνω στα άλλα, φαίνεται κι από τη συσπείρωση του σοβιετικού λαού κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, όπως κι από άλλα παραδείγματα, όπως ότι ο κάθε 7ος γάμος στη χώρα ήταν «μεικτός», δηλαδή ανθρώπων με διαφορετική εθνική καταγωγή.
Ορισμένα βασικά ιστορικά στοιχεία στην πορεία για την Ενωση




Στις 29 Δεκέμβρη του 1922 συνήλθε στη Μόσχα η συνδιάσκεψη των πληρεξουσίων αντιπροσωπειών της ΡΣΟΣΔ, της ΣΣΔ της Ουκρανίας, της ΣΣΔ της Λευκορωσίας και της ΣΟΣΔ της Υπερκαυκασίας. Στη συνδιάσκεψη συζητήθηκαν τα σχέδια της Διακήρυξης και της Συμφωνίας για την ίδρυση της Ενωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών, ΕΣΣΔ, καθώς και η σειρά των εργασιών του 1ου Ενωσιακού Συνεδρίου των Σοβιέτ. Στη Συνδιάσκεψη αποφασίστηκε να επικυρωθούν στο συνέδριο τα δύο ντοκουμέντα για την ίδρυση της ΕΣΣΔ, η Διακήρυξη και η Συμφωνία, και αμέσως μετά να τις εξετάσουν και να τις επικυρώσουν οριστικά οι Κεντρικές Εκτελεστικές Επιτροπές των ενωσιακών δημοκρατιών και το 2ο συνέδριο των Σοβιέτ της ΕΣΣΔ.
Την επομένη μέρα, στις 30 Δεκέμβρη του 1922 άρχισε τις εργασίες του στη Μόσχα, στο θέατρο «Μπολσόι» το 1ο Συνέδριο των Σοβιέτ της «Ενωσης των Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών». Στο συνέδριο πήραν μέρος 1.727 αντιπρόσωποι από τη ΡΣΟΣΔ, 364 από τη ΣΣΔ της Ουκρανίας (Ουκρανία, Μολδαβία), 33 από τη ΣΣΔ της Λευκορωσίας και 91 από τη ΣΟΣΔ της Υπερκαυκασίας (Γεωργία, Αρμενία, Αζερμπαϊτζάν). Στις 12.45 ο μεγαλύτερος σε ηλικία αντιπρόσωπος και μέλος της Πανρωσικής Κεντρικής Εκτελεστικής Επιτροπής Γ. Σμιντόβιτς κήρυξε την έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου. Ο Σμιντόβιτς είπε πως «η ομόθυμη θέληση των εργαζόμενων της Ουκρανίας, του Αζερμπαϊτζάν, της Γεωργίας, της Αρμενίας και της Λευκορωσίας να συγχωνευτούν οι ξεχωριστές Σοβιετικές Δημοκρατίες σε ένα ενιαίο σύνολο, σε ένα ισχυρό κράτος, σε μια ένωση Σοσιαλιστικών Σοβιετικών Δημοκρατιών, έχει εκφραστεί στα συνέδρια των Σοβιέτ της Ουκρανίας, της Λευκορωσίας και της Ομοσπονδίας της Υπερκαυκασίας. Η θέληση αυτή υποστηρίχτηκε με απερίγραπτο ενθουσιασμό από τους αντιπροσώπους των εργαζομένων της ΡΣΟΣΔ στις εργασίες του 10ου Πανρωσικού Συνεδρίου των Σοβιέτ...».

Το Πανεπιστήμιο της Φιλίας των Λαών της Μόσχας εγκαινιάστηκε στις 17 του Νοέμβρη 1960, με σκοπό να παρέχει βοήθεια στις αναπτυσσόμενες χώρες για την κατάρτιση ειδικευμένων στελεχών. Στη Διακήρυξη για την ίδρυση της ΕΣΣΔ υπογραμμιζόταν πως μόνο στη χώρα των Σοβιέτ, μόνο στις συνθήκες της δικτατορίας του προλεταριάτου, που συσπείρωσε γύρω της την πλειοψηφία του πληθυσμού, έγινε δυνατόν να: εξαφανιστεί η καταπίεση των εθνοτήτων, να δημιουργηθεί κατάσταση αμοιβαίας εμπιστοσύνης και να μπουν οι βάσεις της αδελφικής συνεργασίας των λαών.

Στη Διακήρυξη αναφέρονταν οι λόγοι που επιβάλλανε επιτακτικά να δημιουργηθεί η ΕΣΣΔ και διακηρύσσονταν η ισοτιμία και ο προαιρετικός χαρακτήρας της Ενωσης. «Η θέληση των λαών των Σοβιετικών Δημοκρατιών που μόλις τελευταία συνήλθαν τα συνέδρια των Σοβιέτ τους και πήραν ομόφωνα την απόφαση να Ιδρυθεί η Ενωση των Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών είναι μια σίγουρη εγγύηση πως η Ενωση αυτή είναι προαιρετική ένωση ισότιμων λαών, πως κάθε Δημοκρατία έχει εξασφαλισμένο το δικαίωμα να αποχωρήσει ελεύθερα από την Ενωση, πως όλες οι Σοβιετικές Σοσιαλιστικές Δημοκρατίες μπορούν ελεύθερα να μπουν στην Ενωση»
Η ίδρυση της ΕΣΣΔ ήταν ο μεγαλύτερος σταθμός στην πορεία της ανάπτυξης των σοσιαλιστικών εθνοτήτων στις Σοβιετικές Δημοκρατίες.

Η ιστορική αυτή πράξη άνοιγε μεγάλες προοπτικές για την άνοδο των υλικών και πνευματικών δυνάμεων όλων των λαών της Σοβιετικής Ενωσης.

https://gkagkarin.blogspot.com/2020/10/10-50.html