Τα 90 του χρόνια συμπληρώνει σήμερα ο κορυφαίος μουσικοσυνθέτης Μίκης Θεοδωράκης.
Ο Μίκης Θεοδωράκης γεννήθηκε στις 29 Ιούλη του 1925 στη Χίο. Λόγω του επαγγέλματος του πατέρα του (δημόσιος υπάλληλος) και των συνεχών μεταθέσεών του, από καιρό σε καιρό κατοικεί σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας (Μυτιλήνη, Σύρο, Αθήνα, Γιάννενα, Πάτρα, Πύργο, Τρίπολη, Κεφαλονιά).
Από τα παιδικά του χρόνια διαφαίνεται το πάθος που είχε για τη μουσική. Σε ηλικία 12 ετών, που βρίσκεται στην Πάτρα, παίρνει τα πρώτα του μαθήματα σε Ωδείο και σε ηλικία 13 ετών γράφει τα πρώτα του τραγούδια.
Το 1942 σε ηλικία 17 ετών, γράφει τα πρώτα του ποιήματα, με το ψευδώνυμο Ντίνος Μάης. Το 1943 εγκαθίσταται μόνιμα στην Αθήνα για να συνεχίσει τις μουσικές του σπουδές.
Το 1943 συλλαμβάνεται από τον αρχηγό της ιταλικής αστυνομίας Φεστούτσιο. Αφήνεται ελεύθερος χάρη στη μεσολάβηση του πατέρα του. Οργανώνεται στο ΕΑΜ και αγωνίζεται κατά των Γερμανών κατακτητών. Συγχρόνως, σπουδάζει στο Ωδείο Αθηνών με καθηγητή τον Φιλοκτήτη Οικονομίδη. Συμμετέχει στη Χορωδία Αθηνών. Επίσης, δίνει εξετάσεις και περνά στη Νομική.
Τον ηρωικό Δεκέμβρη του 1944 παίρνει ενεργά μέρος στις μάχες του λαού της Αθήνας. Αυτές οι μέρες τον σημάδεψαν τόσο πολύ, που δήλωσε πρόσφατα: «Στον τάφο μου θέλω να γράφει "Πολέμησε τον Δεκέμβρη. Πάντα είχα μέσα μου τον ήχο της μάχης"».
Μετά την απελευθέρωση, τέσσερις περίοδοι δοκιμασίας περίμεναν τον Μίκη Θεοδωράκη. 1947 εξορία στην Ικαρία, 1948 παράνομη δράση στην Αθήνα, 1948-49 και πάλι Ικαρία και τέλος 1949-50 Μακρόνησος. Η στέρηση της ελευθερίας, οι κακουχίες, η βία και ο φόβος του μαρτυρίου και του θανάτου αναδιαμόρφωσαν τον ψυχικό του κόσμο, του έδωσαν πλούσιο υλικό δημιουργίας. Το 1950 τελειώνει το Ωδείο με δίπλωμα αρμονίας, αντίστιξης και φούγκας, ενώ από το 1950 έως το 1954 γράφει μουσική για το ραδιόφωνο και τον κινηματογράφο.
Το 1953 παντρεύεται την Μυρτώ Αλτίνογλου, με την οποία είχε γνωριστεί στην ΕΠΟΝ.
Το 1954 φεύγει με υποτροφία στο Παρίσι, όπου εγγράφεται στο «Conservatoire» και παρακολουθεί μαθήματα μουσικής ανάλυσης με καθηγητή τον Olivier Messiaen και διεύθυνσης ορχήστρας με καθηγητή τον Eugene Bigot.
Έως το 1960 γράφει μουσική για φιλμ, για το «Covent Garden», το «Stuttgard Ballet», το μπαλέτο της Λοντμίλα Τσερίνα.
Από το 1960 αρχίζει να επισκέπτεται συχνά την Ελλάδα και ηχογραφεί εδώ τον πρώτο του κύκλο τραγουδιών, τον «Επιτάφιο» του Γιάννη Ρίτσου.
Το 1962 επιστρέφει οριστικά και ιδρύει τη Μικρή Ορχήστρα Αθηνών και το Μουσικό Οργανισμό Πειραιά και δίνει πολλές συναυλίες, ενώ το 1963 ιδρύει τη Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη και εκλέγεται πρόεδρός της. Το 1964 εκλέγεται βουλευτής της ΕΔΑ.
Βασικά έργα της περιόδου αυτής είναι:
α) «Αρχιπέλαγος», «Πολιτεία», «Επιφάνεια».
β) Μουσική για θέατρο: «Ένας όμηρος» (Μπρένταν Μπήαν), «Το τραγούδι του Νεκρού Αδερφού», «Όμορφη Πόλη», «Γειτονιά των Αγγέλων».
γ) Μουσική για κινηματογράφο: «Ζορμπάς» του Μ. Κακογιάννη.
δ) Ορατόρια: «Άξιον Εστί» του Οδυσσέα Ελύτη.
Το 1966 μελοποιεί τη «Ρωμιοσύνη», σε ποίηση Γιάννη Ρίτσου.
Από το 1967, που ξεσπά η Δικτατορία, ο Μίκης Θεοδωράκης περνά στην παρανομία ιδρύοντας μαζί με άλλους το Πατριωτικό Μέτωπο. Συλλαμβάνεται, φυλακίζεται και αργότερα εκτοπίζεται μέχρι το 1970. Μέσα στις φυλακές και τους διωγμούς, ο Μίκης Θεοδωράκης συνεχίζει να παράγει έργα, όπως τα «Κατάσταση Πολιορκίας», «Τραγούδια του Αντρέα», «Νύχτα θανάτου», «Τα Λαϊκά» κ.ά.
Ελευθερώνεται μετά από έντονη πίεση προσωπικοτήτων και επιτρόπων στο εξωτερικό, που δημιουργήθηκαν με το σκοπό αυτό. Φεύγει στο Παρίσι.
Στο Παρίσι συνεχίζει να συνθέτει, με χαρακτηριστικό έργο αυτής της περιόδου το «Canto General».
Από το 1974 με την πτώση της δικτατορίας επιστρέφει στην Ελλάδα και συνεχίζει τη συνθετική του δραστηριότητα, τις περιοδείες του με συναυλίες, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, ενώ παράλληλα συμμετέχει πάντα στα κοινά (εκλέγεται βουλευτής με το ΚΚΕ το 1981 και το 1985). Αναλαμβάνει καθήκοντα Γενικού Διευθυντή Μουσικών Συνόλων ΕΡΤ 1993 - 1994. Παραιτείται.
Φυσικά δε σταματά να δημιουργεί, με χαρακτηριστικά έργα αυτής της περιόδου να είναι τα «Φαίδρα», «Πολιτεία Γ», «Πολιτεία Δ», «Ζορμπάς», «Διόνυσος» κ.ά.
Ο Μίκης Θεοδωράκης σφράγισε με την παρουσία του, με τους αγώνες του, με το τεράστιο έργο του τους αγώνες του λαού μας.
Αγώνες που δεν λησμόνησε, όπως φάνηκε και στη μεγάλη συναυλία - αφιέρωμα της ΚΕ του ΚΚΕ στις 3 Ιούνη στην Πετρούπολη, όπου μεταξύ άλλων δήλωνε:
«Τα πιο δυνατά και όμορφα χρόνια μου τα έζησα στις γραμμές του ΚΚΕ».
902
