Ήταν 21 Ιούλη 1965. Εκείνη την ημέρα ο Σωτήρης Πέτρουλας, στέλεχος της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη, άφηνε την τελευταία του πνοή, δολοφονημένος από τα κλομπ αστυνομικών δυνάμεων. Ήταν μόλις 23 χρονών. Στο σταυροδρόμι της Σταδίου και Χρήστου Λαδά, πότιζε με το αίμα του τα πιο ευγενικά ιδανικά της ανθρωπότητας και περνούσε στην ιστορία.
Πέντε μέρες πριν, στις 15 Ιούλη, η κλίκα του παλατιού ανέτρεψε την εκλεγμένη κυβέρνηση της Ένωσης Κέντρου. Βέβαια, η κυβέρνηση της Ένωσης Κέντρου, υπό την ηγεσία του Γ. Παπανδρέου, ασκούσε μια αντιλαϊκή πολιτική, με αποτέλεσμα να προκαλείται η δυσαρέσκεια ευρύτερων λαϊκών μαζών. Ο αντικομμουνισμός ήταν βασικό της στοιχείο, το ίδιο και οι δεσμοί εξάρτησης με τους Αμερικανούς και το ΝΑΤΟ.
Όμως, η κατάφωρη παραβίαση έστω και αυτών των λειψών δημοκρατικών ελευθεριών που είχαν κατακτηθεί με αγώνες, οδήγησε τη νεολαία και το λαό για 70 μέρες στους δρόμους της Αθήνας και των άλλων πόλεων να διαδηλώνει ενάντια στο παλατιανό πραξικόπημα. Τα γεγονότα της εποχής έμειναν στην ιστορία σαν «Ιουλιανά». Ο Σωτήρης Πέτρουλας πρωτοστάτησε στα γεγονότα των ημερών αυτών, σαν στέλεχος του φοιτητικού κινήματος.
Στις 21 Ιούλη, γίνεται μεγάλη συγκέντρωση στα Προπύλαια του Πανεπιστημίου, κύρια από φοιτητές και οικοδόμους. Συνθήματα, όπως “Κάτω οι αυλόδουλοι”,”Εξω οι Αμερικάνοι”, “1 – 1 – 4”, αντηχούσαν στο κέντρο της πρωτεύουσας. Αργότερα, οι διαδηλωτές κατευθύνθηκαν προς την Ομόνοια και έστριψαν στη Σταδίου. Στο ύψος της οδού Χρ. Λαδά, βρίσκουν τις “αύρες” των Σωμάτων Ασφαλείας και στημένα οδοφράγματα από σίδερο που υποδέχτηκαν τους ειρηνικούς διαδηλωτές με καπνογόνα. Η αστυνομία χτυπάει αδίστακτα. Τραγικός απολογισμός, αμέτρητοι τραυματίες και ανάμεσά τους ένας νεκρός. Ο 23χρονος φοιτητής Σωτήρης Πέτρουλας …
Ποιος ήταν ο Σωτήρης Πέτρουλας
Γεννήθηκε το 1942, στην Οίτυλο της Μάνης, αλλά μεγάλωσε στην Αθήνα. Η οικογένειά του ήταν οικογένεια αντιστασιακών. Το 1946 η οικογένεια Πέτρουλα καταφεύγει στην Αθήνα για να διασωθεί από τη δολοφονική μανία των ντόπιων Χιτών. Η οικογένειά του ήταν οικογένεια κομμουνιστών, πρωτοπόρων αγωνιστών, που αγωνίστηκαν στις γραμμές του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ. Συνολικά 31 μέλη της οικογένειας Πέτρουλα δολοφονήθηκαν από το 1943 μέχρι το 1950.
Ο Σωτήρης Πέτρουλας, με τον ερχομό του στην Αθήνα, εγγράφεται στο δημοτικό σχολείο της περιοχής Ακαδημία Πλάτωνος και ταυτόχρονα αρχίζει να εργάζεται και να μπαίνει στα βάσανα της καθημερινής βιοπάλης. Ο Σωτήρης ήταν πάντα πρώτος στο σχολείο, στη δουλειά και στον αγώνα. Συνδυάζοντας εργασία και μόρφωση, υπήρξε άριστος μαθητής και φοιτητής. Από πολύ νωρίς, οργανώνεται στο προοδευτικό κίνημα και αναδεικνύεται σε βασικό του στέλεχος.
Ηταν το καμάρι του σχολείου. Πήγε σε νυχτερινή σχολή και συγχρόνως εργαζόταν. Κάθε χρόνο βραβεύονταν τρεις σπουδαστές και πάντα έπαιρνε το πρώτο βραβείο. Μια χρονιά, όμως, το έχασε. Αιτία, ένα θέμα έκθεσης. Του ζήτησαν να γράψει ενάντια στους αντάρτες. Πήρε την πρωτοβουλία να μην γράψει και, μάλιστα, ξεσήκωσε τους υπόλοιπους μαθητές να μην γράψουν. Αυτό εξαγρίωσε τον καθηγητή, ο οποίος στο τέλος της χρονιάς τού είπε: “Αν και είσαι πρώτος, θα πάρεις φέτος το δεύτερο βραβείο, γιατί μου έκανες ανταρσία”. Και ο Σωτήρης απάντησε: «Δε χρειάζομαι το βραβείο. Θέλω να ζήσουμε όλοι αδελφωμένοι σε μια πιο δίκαιη κοινωνία. Έτσι θα προχωρήσω». Και έτσι προχώρησε…
Τον Οκτώβρη του 1960 ύστερα από εξετάσεις εισάγεται στην Ανωτάτη Εμπορική Σχολή παίρνοντας υποτροφία 12.000 δραχμών και αρχίζοντας έτσι τη φοιτητική του σταδιοδρομία που δεν έμελλε να την ολοκληρώσει. Γρήγορα μέσα από την καθημερινή του δραστηριότητα αναδεικνύεται σαν ένα από τα πιο συνεπή και συνειδητά στελέχη του φοιτητικού κινήματος και γίνεται στέλεχος της Ν. ΕΔΑ, εκλεγμένος από τους συναδέλφους του αναλαμβάνει την καθοδήγηση της οργάνωσης της Ανωτάτης Εμπορικής ως γραμματέας της. Για πολιτικούς λόγους αποβλήθηκε για έναν χρόνο από τη σχολή.
Είχε ζήλο για τη μόρφωση. Μελετούσε κάθε τι που έπεφτε στα χέρια του. Τον ίδιο ζήλο είχε και για τον αγώνα. Η ζωή του Σωτήρη ήταν άρρηκτα δεμένη με τον αγώνα και με αυτόν ακόμα και οι προσωπικές επιθυμίες: “Δεν υπάρχει για τον αγωνιστή διάκριση μεταξύ υποκειμενικής και αντικειμενικής ζωής. Δεν μπορούμε συνεπώς να λέμε: Αυτές τις ώρες αφιερώνω στο άτομό μου, αυτές στον αγώνα. Άτομο και αγώνας έγινε αδιάσπαστη ενότητα, τόσο που αφαίρεση του αγώνα σημαίνει αφαίρεση της ζωής μας”, έγραψε κάποτε.
Από πολύ νωρίς, ήταν στο στόχαστρο της Ασφάλειας. “Κάθε φορά που ερχόταν σπίτι, ερχόταν από διαφορετικό δρόμο”, είχε πει, σε συνέντευξή της στο “Ρ”, στις 22/07/77, η μητέρα του.
Στους αγώνες για το 114 και το 15% αποτελεί ένα από τα βασικά καθοδηγητικά στελέχη. Τον Ιούλιο του 1962 είναι επικεφαλής ενός συνεργείου που υψώνει τη σημαία του 114 στην Ακρόπολη, στο υπουργείο Βιομηχανίας και το Πανεπιστήμιο. Το κίνημα του “114” (ένα, ένα, τέσσερα), είχε αναφορά στο τελευταίο άρθρο του Συντάγματος “Η τήρησις του Συντάγματος επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων” και αντιπροσώπευε το αίσθημα του λαού για Δημοκρατία, ενάντια στις παρεμβάσεις του Παλατιού και των ιμπεριαλιστικών κέντρων.
Η τελευταία μέρα
Ηταν Τετάρτη, η μέρα που τον σκότωσαν. Κάτι παιδιά φέρνουν το τραγικό μαντάτο στους γονείς του. Ο Σωτήρης ήταν νεκρός. Ο θάνατός του δεν προήλθε από χτύπημα καπνογόνου στο κεφάλι του, όπως ήταν η επίσημη ανακοίνωση της Ασφάλειας. Ο Σωτήρης δολοφονήθηκε από στυγερούς εγκληματίες, ποδοπατήθηκε, χτυπήθηκε αλύπητα στο κεφάλι με τα κλομπ.
Το ψευδές επίσημο πόρισμα της ιατροδικαστικής εξέτασης, που έκαναν αστυνομικοί με στολές γιατρών, έκανε λόγο για θάνατο που προκλήθηκε από ασφυξία λόγω δακρυγόνου, εκδοχή η οποία αφήνει ανεξήγητα τα ολικά σχισίματα στο λαιμό του που διαπίστωσαν οι δικοί του όταν πήραν το νεκρό. Παρότι η επίσημη αφήγηση των γεγονότων δεν άλλαξε ποτέ, μεταγενέστερη ιατροδικαστική εξέταση από γιατρούς της οικογένειας έδειξε πως ο Πέτρουλας στραγγαλίστηκε.
Στις 5 το πρωί, η αστυνομία πηγαίνει σπίτι του. “Είστε κρατούμενοι”, λένε στους γονείς του. Θέλανε να βάλουν τον πατέρα του να υπογράψει ότι ήταν ατύχημα. Αυτός, όμως, φωνάζει: “Ηταν έγκλημα εκ προμελέτης. Αυτή είναι η κατάθεσή μου” (απόσπασμα από παλιότερη συνέντευξη της μητέρας του).
Μάλιστα, προσπάθησαν να θάψουν τον νεκρό Σωτήρη κρυφά. Οι γονείς του Σωτήρη κατάφεραν να πάρουν το πτώμα του για να το θάψουν. “Τελικά, δεν τα κατάφεραν. Πετύχαμε να πάρουμε έγκριση ταφής. Μέχρι γραπτή διαβεβαίωση ότι δε θα γίνουν επεισόδια από την Αριστερά, ζητούσαν”, είπε η μητέρα του.
Ο κυβερνητικός Τύπος προσπάθησε να Συκοφαντήσει τον νεκρό αγωνιστή. Τον παρουσίαζαν σαν αλήτη και τυχοδιώκτη, Φοβόντουσαν τη λαϊκή οργή. Μάταια, όμως. Το αποτρόπαιο έγκλημά τους είχε φανερωθεί.
Η κηδεία του Σωτήρη Πέτρουλα έγινε στις 23 Ιουλίου 1965 και μετατράπηκε σε λαϊκό συλλαλητήριο που καταδικάζει την αστυνομοκρατία και την αυθαιρεσία, αλλά και σε μια πρόσκληση για συνέχιση του αγώνα ενάντια στο πραξικόπημα του βασιλιά και της αντιδραστικής κλίκας του.
(Με στοιχεία από κείμενο της Ανθής Γεωργίου από το «Ριζοσπάστη» της 20/7/1997)
