Σαν σήμερα... 30 Μάη

1778 Πεθαίνει ο κορυφαίος Γάλλος συγγραφέας και διανοούμενος της Αναγέννησης Βολταίρος (φιλολογικό ψευδώνυμο του Φρανσουά Μαρί Αρουέ). 1793 Τέσσερα περίπου χρόνια μετά την έκρηξη της αστικής επανάστασης στη Γαλλία, πραγματοποιείται νέα λαϊκή εξέγερση στο Παρίσι, έπειτα από την οποία εγκαθιδρύεται επαναστατική δικτατορία των Ιακωβίνων. 1814 Γεννιέται στο Πριαμούκινο της Ρωσικής Αυτοκρατορίας ο Μιχαήλ Μπακούνιν. Ο Μπακούνιν εμφανιζόταν σαν θεωρητικός του αναρχοκομμουνισμού με ένα κράμα ουτοπικών σοσιαλιστικών ιδεών και προυντονισμού (ο ίδιος θεωρούσε τον Προυντόν δάσκαλό του). Στην Α΄ Διεθνή (Διεθνής Ένωση των Εργατών) ξέσπασε σφοδρή αντιπαράθεση ανάμεσα στον Κ. Μαρξ και στον Μπακούνιν γύρω από σημαντικά θεωρητικά ζητήματα σε σχέση με το κράτος, την ταξική πάλη κλπ. Ο Μπακούνιν και οι οπαδοί του έπειτα από σκληρή διαπάλη διαγράφτηκαν από τη Διεθνή. Η Παρισινή Κομμούνα ήρθε να επιβεβαιώσει τη μαρξιστική θέση για την επαναστατική εξουσία και τα καθήκοντά της. Κατόπιν, ο Μπακούνιν συνδέθηκε με το Νετσάγιεφ, υποστηρίζοντας την ατομική τρομοκρατία και διαμορφώνοντας σχέδια εξέγερσης. Οι οπαδοί του Μπακούνιν έπαιξαν τότε σοβαρό ρόλο στο προβοκάρισμα των ταξικών αγώνων της εποχής. 1826 Πεθαίνει ο Παλαιών Πατρών Γερμανός. Ο Π. Π. Γερμανός ήταν ένας από τους λίγους ιεράρχες που είχαν μυηθεί στη Φιλική Εταιρία παραμονές της Επανάστασης του 1821. Σε αυτόν αποδίδεται από την επίσημη ιστοριογραφία η ύψωση της σημαίας της Επανάστασης στην Αγία Λαύρα στις 25 Μαρτίου, γεγονός όμως το οποίο είναι αναληθές και καθιερώθηκε αργότερα ως «εθνικός μύθος». Την επίμαχη ημερομηνία ο Π. Π. Γερμανός βρισκόταν στην Πάτρα, όπου έσπευσε μαζί με τους προκρίτους προκειμένου να αναλάβουν τα ηνία της Επανάστασης, που είχε ξεσπάσει ήδη από τις 21 του μηνός. 1913 Στο Λονδίνο υπογράφεται η συνθήκη ειρήνης μεταξύ της ηττημένης κατά τον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και των νικητών Ελλάδας, Σερβίας, Βουλγαρίας και Μαυροβουνίου. Σύμφωνα με τη Συνθήκη αυτή παραχωρούνταν στους νικητές όλα τα εδάφη που βρίσκονταν δυτικά της γραμμής Αίνου - Μηδείας, εκτός της Αλβανίας, που θα παρέμενε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία ως ανεξάρτητη Ηγεμονία. Όπως αποδείχθηκε ωστόσο η συγκεκριμένη Συνθήκη έμελε να είναι θνησιγενής, οξύνοντας τους ανταγωνισμούς μεταξύ των αστικών τάξεων των βαλκανικών χωρών και οδηγώντας σε νέο πόλεμο για το εκ νέου μοίρασμα της περιοχής (Β’ Βαλκανικός Πόλεμος). 1925 Στη Σαγκάη οι φοιτητές οργανώνουν αντιιμπεριαλιστική διαδήλωση. Η αγγλοαμερικανική χωροφυλακή του «διεθνούς» τμήματος της πόλης ανοίγει πυρ κατά των διαδηλωτών, σκοτώνοντας και τραυματίζοντας πολλούς. Η δολοφονική αυτή επίθεση ξεσηκώνει κύμα αγανάκτησης στην Κίνα και διεθνώς. Στη Σαγκάη κηρύσσεται γενική απεργία. Αρχίζει το λαϊκό «κίνημα της 30 του Μάη». 1930 Ένοπλη εξέγερση στην Ινδοκίνα. Στο Σαμόι, 200 χλμ. βορειοδυτικά της Σαϊγκόν, χιλιάδες αγρότες διαδηλώνουν με κόκκινες σημαίες ενάντια στους φόρους. Ακολουθούν αιματηρές συγκρούσεις με γαλλικά στρατεύματα. Στην επαρχία Σάντεξ ο διοικητής, υπό την πίεση των αγροτικών κινητοποιήσεων, αναγκάστηκε να αναστείλει τους φόρους και να παραχωρήσει γη. 1935 Στη Γαλλία, εκτός από Κομμουνιστικό και το Σοσιαλιστικό Κόμμα, προσχωρούν στο Λαϊκό Μέτωπο το Ριζοσπαστικό, το Ριζοσπαστικό - Σοσιαλιστικό, το Δημοκρατικό - Σοσιαλιστικό, καθώς και διάφοροι άλλοι ανένταχτοι. 1941 Από τη Γαύδο δραπετεύει ομάδα από 7 εξόριστους κομμουνιστές. Ανάμεσά τους ο Λεωνίδας Στρίγκος και ο Μάρκος Βαφειάδης. 1941 Οι νεολαίοι Μανώλης Γλέζος και Απόστολος Σάντας κατεβάζουν τη γερμανική σημαία από την Ακρόπολη. 1942 Συγκροτείται το Κεντρικό Επιτελείο του παρτιζάνικου κινήματος της ΕΣΣΔ. Η συμβολή των παρτιζάνων, που δρούσαν στα μετόπισθεν του γερμανικού στρατού, στη γενικότερη πολεμική προσπάθεια του σοβιετικού λαού υπήρξε ανεκτίμητη. Οι παρτιζάνοι έφτασαν να μετρούν, από 90.000 μαχητές το 1941, 550.000 το 1943. 1948 Δημοσιεύεται δήλωση της Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης (Κυβέρνηση του Βουνού), στην οποία τονίζεται ότι είναι έτοιμη να δεχτεί και ενθαρρύνει οποιαδήποτε πρωτοβουλία για την ειρηνική εξομάλυνση της κατάστασης και την αποκατάσταση της δημοκρατικής ζωής στην Ελλάδα. 1949 Τμήματα του Δημοκρατικού Στρατού (ΔΣΕ) στο Γράμμο διενεργούν δυναμική αντεπίθεση και καταλαμβάνουν τα Πατώματα της Λυκόραχης. Την ίδια στιγμή, άλλα τμήματα του ΔΣΕ πραγματοποίησαν αντιπερισπασμό σε Λαγκάδα - Θεοτόκο, Οξυά, Ταμπούρι - Γύφτισσα και Κάντσικο. 1950 Τη νύχτα της 30 προς 31 Μάη πραγματοποιείται στρατιωτικό πραξικόπημα από τον ΙΔΕΑ, που κατηύθυνε ο Παπάγος. Ο ίδιος το πρωί της 31/5 το σταμάτησε. 1959 Αποχωρούν από το Ιράκ οι τελευταίοι Βρετανοί ιμπεριαλιστές. 1967 Στον απόηχο αλλεπάλληλων πραξικοπημάτων και συγκρούσεων, ο στρατιωτικός διοικητής της επαρχίας Μπιάφρα της Νιγηρίας ανακηρύσσει την ανεξαρτησία της από την υπόλοιπη χώρα. 1974 Οι μητέρες και οι συγγενείς των πολιτικών κρατουμένων φοιτητών, με έκκλησή τους προς την παγκόσμια κοινή γνώμη, καταγγέλλουν τα βασανιστήρια στα οποία υποβλήθηκαν στην Ασφάλεια και στο Μπογιάτι, ζητώντας τη συμπαράσταση για τη σωτηρία τους. 1968 Ο στρατηγός Ντε Γκολ διαλύει την Εθνοσυνέλευση και προκηρύσσει εκλογές για τις 23 Ιούνη, ενώ σε τηλεοπτικό του μήνυμα προς το γαλλικό λαό ισχυρίζεται ότι υπάρχει «κίνδυνος κομμουνιστικής δικτατορίας» και απειλεί εμμέσως με δικό του συνταγματικό πραξικόπημα και εμφύλια σύρραξη.

902